Trump stort de wereld in een nieuwe aidscrisis, keert Europa het tij?

co-auteur: Europarlementariër Marit Maij (GroenLinks-PvdA)

Met het afbreken van USAID verdwijnt wereldwijd één op de drie gedoneerde condooms en preventiepillen voor hiv. Wetenschappers schatten deze week dat daardoor de komende jaren 150.000 extra hiv-doden zullen vallen. Een nieuwe aids-golf dreigt, die ook slachtoffers in Europa zal maken. Europa moet direct in het gat springen dat Trump in de mondiale gezondheidszorg heeft geslagen.

Trump schafte USAID af op dubieuze gronden, waarmee hij de veiligheid van gemeenschappen die strijden tegen hiv en aids, bijvoorbeeld in Afrika, in gevaar brengt. Daarmee offert hij gezondheid op voor een guurrechtse ideologie. De United States Agency for International Development, beter bekend als USAID, is namelijk een cruciale organisatie voor het beschermen van mensenlevens wereldwijd. Het was tot voor kort de distributeur èn afnemer van 30% van de gedoneerde voorbehoedsmiddelen als condooms ter wereld en van medicijnen die hiv en aids voorkomen en remmen. Daarmee was het een van de belangrijkste partners in het bestrijden van hiv en aids, goed voor levensreddende medicatie aan meer dan 20 miljoen mensen.

Het was USAID dat het werk van ontwikkelingsorganisaties steunde, die hielpen om de wereldwijde aids-epidemie van de jaren ’80 en ‘90 onder controle te krijgen. Binnen enkele weken hebben miljoenen mensen nu toegang verloren tot voorbehoedsmiddelen en hun hiv-behandeling, waardoor die epidemie herleeft. Zo is er bijvoorbeeld een 10-jarige jongetje, Peter, overleden in Zuid-Soedan. Mensen staan letterlijk voor dichte deuren van gezondheidsklinieken. En wereldwijd draaien hele fabrieken op de vraag van USAID. Nu die vraag wegvalt sluiten ook de medicijn- en condoomfabrieken hun deuren. Het kan jaren duren om nieuwe fabrieken op te zetten.

Helaas is de terugtrekkende beweging van de Verenigde Staten op het wereldtoneel ook in Europa terug te zien. Zo bezuinigt de Nederlandse PVV-minister Klever in opdracht van Wilders 2,4 miljard op vrouwenrechten, gendergelijkheid, onderwijs, sport en cultuur. En ook het klimaat, het maatschappelijk middenveld en kinderen moeten het ontzien. In een wereld waarin maniakale mannen als Trump en Wilders het voor het zeggen hebben, kan iedereen die anders is of elders geboren is letterlijk een ziekte krijgen.

Nederland en Europa moeten vooroplopen om de schade te beperken. Europa is de bakermat van de democratie en mensenrechten, en Nederland heeft altijd een unieke voortrekkersrol gehad op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheidszorg wereldwijd. Wij roepen de EU op om het werk van USAID over te nemen door met spoed een hiv/aids-fonds op te zetten, om een nieuwe aids-epidemie te voorkomen. En als er dan weer een normale Amerikaanse president verkozen wordt, slaan we de handen weer ineen voor een eerlijke kans op een gezonde toekomst, ongeacht waar je geboren bent.

Marit Maij (GroenLinks-PvdA) en Raquel García Hermida-van der Walle (D66) zijn beiden lid van het Europees Parlement.