Trumps aanval op Iran is een cadeau voor Poetin

In de nacht van 21 op 22 juni bombardeerde voormalig president Donald Trump drie nucleaire installaties in Iran. Zonder VN-mandaat, zonder instemming van het Congres, en zonder internationaal overleg. Wat werd verkocht als daadkrachtig leiderschap, is in werkelijkheid een geopolitieke miskleun die vooral één man in het zadel houdt: Vladimir Poetin.

Dat klinkt als een complottheorie, maar het is in feite geopolitieke logica. Trumps aanval op Iran helpt Rusland op minstens zes manieren. Elke afzonderlijke consequentie past naadloos binnen Poetins strategie om het Westen te verzwakken, de wereldorde te herschikken en zichzelf als onmisbare grootmacht te profileren.

1. De blik weg van Oekraïne
De aanval op Iran zuigt alle aandacht en diplomatieke capaciteit weg van de oorlog in Oekraïne. Terwijl Kiev schreeuwt om munitie en morele steun, opent Trump een tweede brandhaard. Media, NAVO-leiders en kiezers worden gedwongen hun blik te verleggen — precies wat Poetin nodig heeft om de steun aan Oekraïne verder te ondermijnen. Het Westen blijkt opnieuw gevoelig voor afleiding en verdeeldheid.

2. Iran wordt afhankelijker van Moskou
Door Iran direct militair aan te vallen, dwingt Trump het regime in Teheran verder in de armen van Moskou. De banden waren al stevig — denk aan de levering van drones aan Rusland voor gebruik in Oekraïne — maar nu wordt Iran ook strategisch afhankelijk. Rusland presenteert zich als bondgenoot en beschermheer. Dat maakt de ‘as Teheran-Moskou’ sterker, wendbaarder en lastiger te isoleren.

3. NAVO-partners staan onder druk
Niet alle NAVO-leden zullen bereid zijn Trumps oorlogspad te volgen. Duitsland, Frankrijk en zelfs Turkije kunnen zich distantiëren. Dat voedt verdeeldheid binnen het bondgenootschap, wat Rusland structureel probeert te bereiken. Een verdeelde NAVO is een zwakke NAVO. En een zwakke NAVO is een zegen voor het Kremlin.

4. Olieprijzen schieten omhoog — Rusland wint
Iran ligt strategisch aan de Straat van Hormuz, waar een vijfde van de wereldwijde olie doorheen stroomt. Elke escalatie drijft de prijzen omhoog. En dat is bijzonder welkom nieuws voor Moskou.

De Russische economie ging de afgelopen maanden gebukt onder dalende olieprijzen, mede door Chinese druk en Westerse sancties. Maar dankzij Trumps bommenregen op Iran stijgt de olieprijs plots weer — en daarmee Poetins inkomsten. Zelfs met exportbeperkingen blijft Rusland miljarden verdienen aan de stijgende wereldmarktprijs.

Wat voor Europese huishoudens een energierekening in de rode cijfers betekent, is voor Poetin een nieuw oorlogskrediet. Trumps aanval vult letterlijk de Russische staatskas.

5. De regels van het spel worden genegeerd
Trump handelt zonder instemming van het Congres. Hij negeert de War Powers Act. Hij respecteert geen internationale afspraken. Hij bombardeert een soeverein land — en noemt het “vrede brengen”. Wat Poetin in Oekraïne doet, doet Trump nu in Iran: geweld legitimeren als noodzakelijke preventie. Daarmee ondermijnt Trump het normatieve fundament van de internationale rechtsorde — en normaliseert hij de autocratische logica van brute macht.

6. Het Westen verliest moreel gezag — en de VS zichzelf
Trumps aanval voedt anti-Westers sentiment wereldwijd. In het mondiale zuiden bevestigt het het beeld van een hypocriet Amerika dat anderen regels oplegt maar zichzelf uitzondert. In de VS zelf verdiept het de verdeeldheid. Democraten spreken van oorlogsmisdaden en impeachment. MAGA-aanhangers juichen. De aanval polariseert, radicaliseert en wakkert autoritaire tendensen aan. Dat is niet alleen binnenlands gevaarlijk, maar maakt Amerika als wereldleider instabiel en ongeloofwaardig.

Trump presenteert zich als de man die vrede en veiligheid brengt. In werkelijkheid legt hij een explosieve mijn onder het wereldwijde systeem dat juist stabiliteit moet waarborgen. En hij maakt zich — willens en wetens, of uit strategische blindheid — de bruikbare idioot van het Kremlin.

Vladimir Poetin hoeft nauwelijks iets te doen. Hij hoeft alleen maar te kijken hoe de VS zichzelf verder verzwakt.