Tussen de regels door een sorry, maar dansen doe je samen

De troonrede van dit kabinet leek meer dan ooit een voorzichtig excuus in te houden. Tussen de plechtige zinnen door klonk iets van erkenning: dat de kloof met burgers groot is, dat het vertrouwen in de politiek onder druk staat, dat er fouten zijn gemaakt. Maar wat is een sorry waard als er daarna niets verandert in de toon en in het handelen?

Het vraagt twee om te dansen
Politiek bedrijven is samenwerken. Zeker in een tijd waarin het vertrouwen in de overheid historisch laag is, heb je elkaar nodig. Kabinet én oppositie. Het oude beeld van links tegenover rechts, van wie levert en wie afbreekt, zou juist nu moeten wijken voor een gezamenlijk zoeken naar oplossingen. Want problemen als betaalbaarheid, woningnood en klimaat zijn te groot voor partijpolitieke schermutselingen.

Bravoure in plaats van bruggen
Toch lijkt de VVD nog niet te hebben begrepen dat het echt twee kanten op moet. In plaats van de hand te reiken, kiest de partij voor bravoure. GroenLinks-PvdA wordt weggezet als “radicaal links”, alsof samenwerken onmogelijk is. Daarmee wordt bewust de polarisatie opgejaagd, terwijl in dezelfde troonrede juist werd onderstreept dat de samenleving gebaat is bij verbinding.

Vertrouwen herstel je niet met scheldwoorden
Je kunt niet aan de ene kant zeggen dat het vertrouwen moet worden hersteld, en aan de andere kant je politieke tegenstanders demoniseren. Het werkt averechts. Mensen zien de spelletjes, ze horen de etiketten, en ze haken af. Herstel van vertrouwen begint bij politieke leiders die verantwoordelijkheid nemen, die eerlijk zijn over gemaakte keuzes, en die ook de moed hebben om de ander de hand te reiken.

Tijd om echt samen te werken
De sorry tussen de regels van de troonrede is een stap. Maar woorden zonder daden zijn leeg. Als dit kabinet het menens is, dan vraagt dat een fundamentele verandering in toon en stijl. Dan moet de VVD stoppen met etiketteren en kiezen voor inhoud. Het is tijd om te laten zien dat politiek niet gaat om het verdelen van de schuld, maar om het vinden van oplossingen.

Het vraagt twee om te dansen. Het kabinet kan de eerste pas zetten – maar alleen samen met de oppositie komt er weer beweging.