Tussenbalans: veel mensen genieten van geweld

Nico schrijft een serie over oorlog. Dit is aflevering 19.

Het kan weinig kwaad om na achttien afleveringen van mijn serie over het fenomeen oorlog een tussenbalans op te maken. De aanleiding vormde de nieuwe oorlogsdreiging via de oorlogen in Oekraïne en Gaza, die kortgeleden uitbraken. Vrij spontaan ontstond bij mij de behoefte om me daartegen te verzetten. Vooral omdat ik tegen het op grote schaal doden van onschuldige mensen ben. Zoals zowel in Oekraïne als Gaza gebeurt.

Maar ik ben niet naïef. Ik weet dat oorlogen van alle tijden zijn. Dat goed en kwaad bij het leven horen. Dat veel mensen van geweld – in boeken, op tv, in de sport en door te gamen – genieten. Plus dat de meeste mensen weliswaar geen liefhebber van oorlogen zijn, maar het kennelijk ook niet erg vinden als ze wel plaatsgrijpen. Dat godsdiensten elkaar in oorlogen bestrijden. Als je bovendien de echte denkers erop naslaat, dan zie je dat er ongeveer evenveel filosofen bestaan die kunnen beredeneren dat oorlogen nuttig of onvermijdelijk zijn als filosofen die oorlogen en geweld op basis van argumenten afwijzen.

Niettemin pieker ik mij suf over de vraag hoe ik u ertoe zou kunnen aansporen om tegen oorlogsgeweld in het geweer te komen.

Ik wil niet als influencer te werk gaan, de waarheid in de vorm van nepnieuws geweld aan doen of mijn toevlucht zoeken in kunstmatige intelligentie. Nee, ik ben een ouderwetse journalist, met vragen en driftig op zoek naar feiten die mijn mening verder kunnen onderbouwen.

Met de vele reacties op mijn serie zit ik enigszins in mijn maag. Enerzijds vind ik als democraat dat iedereen op mijn opinies moet kunnen reageren, maar van de overwegend ondoordachte en anonieme reacties word ik niet heel vrolijk. Meestal dwalen de ‘reageerders’ snel af van het onderwerp dat ik probeer te behandelen.

De afgelopen weken heb ik geprobeerd om het fenomeen oorlog van allerlei kanten te belichten. Wat het woordenboek erover zegt; hoe de oorlog op 4 mei wordt herdacht; een kritiek op de film Civil War; de bewering dat minder oorlog tot minder vluchtelingen leidt; een stuk over de EU-stemwijzer (oorlog is nauwelijks een thema); antwoord op de vraag hoe filosofen over de oorlog denken; een overzicht van hoe Nederland sinds WO II met oorlogen is omgegaan (niet zo goed, maar we gaan gewoon zo verder); het oordeel van ChatGPT over oorlog; een interview met mijn neef die marinier was, enz. enz.

Waarom ik mij tegen oorlog en geweld keer, kan ik blijven baseren op de volgende meningen en feiten:

• Als de mens tot alles in staat is waarom dan ook niet tot het stoppen met oorlog voeren?

• Op ons optreden in Srebrenica en Afghanistan is veel kritiek mogelijk.

• Als we minder oorlog voeren komen er minder vluchtelingen.

• De belangen van de mens zijn het beste gediend als hij voor vrede en welvaart kiest. (Kant)

• Het is een aardig idee om met verwante kleine landen een vredesliga te vormen.

Bent u sterk in het thema oorlog geïnteresseerd, dan kan ik u, los van het dagelijkse nieuws in de krant en de info op internet, het volgende aanbevelen:

• De dikke van Dale, het woordenboek, over het woord oorlog.

• De film Civil War. (2024)

• Het essay van Peter Giesen in de Volkskrant van 20 april 2024 over Emanuel Kant.

• Het boek ‘Het is oorlog, maar niemand die het weet’ van Huib Modderkolk. (Podium/Amsterdam)

• WRR-rapport 109 over ‘Nederland in een fragmenterende wereldorde’

We zijn op vakantie in Limburg. Daar woonden we een mis in een botanische tuin bij waar meneer pastoor God vroeg om van onheil gevrijwaard te blijven. Ook bad hij voor wereldvrede. In onze boerderij vormen de muurankers de letters ISIS, of alleen I.S.

Ik zou wel een anti-oorlogsinitiatief willen beginnen of een debat over dit onderwerp willen organiseren, al was het maar omdat ik het gek vind dat we de oorlogsdreiging neigen te negeren. Make love, not war!