Twee kinderen, één moreel failliet

De eerste foto toont een uitgemergeld kind op straat in het getto van Warschau, zomer 1941. Zwart-wit, rauw. De tweede is van Yazan, een tweejarige Palestijnse jongen, ondervoed, tussen het puin van zijn huis in het Shati-vluchtelingenkamp, zomer 2025. In kleur, maar niet minder grijs. Twee beelden, gescheiden door 84 jaar en honderden kilometers. Maar wie goed kijkt, ziet dat de geschiedenis zich niet herhaalt — ze rijmt. IJzingwekkend goed.

Ik weet wat me nu te wachten staat. De digitale knokploegen van Afshin Ellian en de morele scherprechters van CIDI zullen zich melden. Christenen voor Israël zullen schuimbekkend in hun pen kruipen. Ik zal een terrorist genoemd worden. Antisemiet. Of erger: “typisch” — en dan volgt mijn afkomst. Want wie het waagt om hardop te zeggen wat zich op dit moment in Gaza voltrekt, krijgt het frame als boemerang terug in het gezicht.

Maar na bijna twee jaar zwijgen, slikken, en schipperen — is het genoeg.

Want hoe leg ik mezelf, mijn kinderen, mijn gemeenschap, en bovenal mijn geweten nog uit dat ik stil bleef? Terwijl Nederland toekijkt. Terwijl onze regering, met de tanden op elkaar, blijft herhalen dat Israël ‘zichzelf mag verdedigen’. Terwijl we met een kluitje in het riet worden gestuurd over ‘proportionaliteit’ — alsof meer dan 40.000 doden, tienduizenden gewonden, miljoenen ontheemden en complete steden die in puin liggen, vallen onder een juridische nuance. Alsof genocide een semantische kwestie is.

Kijk nog eens naar die foto’s. Vraag jezelf af: als de jongen in Warschau Joods was, en de jongen in Gaza Palestijns, waarom voelen we dan alleen bij de één collectieve schaamte en bij de ander collectieve ontkenning?

De geschiedenis kent dit scenario. Srebrenica. Sabra en Shatila. Rwanda. Allemaal momenten waarop ‘de internationale gemeenschap’ op haar handen zat. Telkens weer volgde een VN-rapport, een collectieve mea culpa, een herdenking. Maar de doden kwamen nooit meer terug. En telkens weer was het Westen te laat — of erger nog: willens en wetens afwezig.

En wat doet Nederland nu? In een Europa waar landen als Ierland en Spanje eindelijk hun rug rechtten door Palestina te erkennen — een maatregel die al sinds 1948 de norm zou moeten zijn — blijft Den Haag zwijgen. Zelfs het symbolische gebaar van staatsrechtelijke erkenning, dat Frankrijk overweegt en dat in het Verenigd Koninkrijk als pressiemiddel wordt gebruikt tegen Netanyahu, krijgt hier niet eens een meerderheid in de Tweede Kamer.

Geen daden. Nauwelijks woorden. Slechts stilte. En daarmee medeplichtigheid.

Wie de beelden naast elkaar legt, moet zich iets afvragen. Niet over Hamas. Niet over raketten. Maar over menselijkheid. Over empathie. Over de vraag: aan welke kant van de geschiedenis willen we staan?

Nederland heeft al eerder gefaald. In 1941. In 1995. En nu opnieuw. Wij, zo trots op onze mensenrechten, zo luidruchtig in ons exporteren van ‘normen en waarden’, blijken keer op keer kampioen wegkijken.

En straks, als de rook is opgetrokken en de camera’s zijn vertrokken, zal er een generatie zijn die zich afvraagt waarom wij zwegen. Waarom wij de genocide in Gaza lieten gebeuren. Waarom wij, bij het zien van twee jongens in identieke poses, toch alleen medelijden konden opbrengen voor de één — en afstand voor de ander.

De jongen in zwart-wit herdenken we elk jaar. De jongen in kleur negeren we elke dag. En dat zegt alles over ons.