Universiteit Utrecht: je mag alles zijn, behalve gewetensvol

Wat is er in hemelsnaam aan de hand met de Universiteit Utrecht? Je mag daar alles zijn. Je mag een intellectuele diva zijn, een studious perfectionist, een filosofische acteur. Zolang je maar geen geweten hebt. Zolang je maar niet een beetje ruggengraat toont.

Wat ze je daar niet leren? Echte actie. Ze geven je wel een hoop theorieën over rechten en gerechtigheid, maar als je je mond opendoet voor de waarheid, als je diezelfde rechten in de praktijk wilt brengen, krijg je een probleem. Want daar, op het Universiteitsplein, staan geen terroristen. Geen extremisten. Wat daar staat, is een groep mensen met iets wat deze universiteit nooit heeft: een geweten. Ze vragen niets meer dan dat Utrecht zijn handen schoon wast van de schaduw van apartheid, de schaduw van een bezetting die door iedere westerse regering wordt ondersteund.

En daar sta je dan, als student. Je hebt geen stem. Want als je dat wel had, zou je het wel weten. Je zou daar staan en roepen: "Stop met je bloedige dealmakers. Stop met het legitimeren van bezetting en racisme in de naam van wetenschap." Maar het bestuur doet wat het altijd doet: het kijkt weg, het schudt het hoofd, het zegt: "Dat is te ingewikkeld."

Serieus? Racisme is ingewikkeld? Oorlog is ingewikkeld?

Wat is er dan moeilijk aan verantwoordelijkheid nemen? Wat is er ingewikkeld aan het erkennen van je eigen fouten? Utrecht weet precies wat goed en fout is. Ze kiezen gewoon wat hen het minst kost. Want dat is het: je moraal verkopen aan de hoogste bieder.

En dat doet pijn. Omdat je ziet dat deze studenten niet staan voor extremisme. Ze staan voor wat elk mens zou moeten kunnen: de vrijheid om te vragen om verandering, om te strijden voor rechtvaardigheid. Niet veel, maar wel iets dat de Universiteit Utrecht blijkbaar niet meer kan begrijpen. En dat moet veranderen.

Laten we eerlijk zijn, daar in de Wittevrouwenstraat, daar waar de universiteit zogenaamd haar ethische normen hoog houdt, gebeurt er iets anders. Terwijl Gaza tot de grond toe wordt gebombardeerd, terwijl mensen omkomen door luchtaanvallen die gesponsord worden door de grootste mogendheden van de wereld, blijven de hogere machten in Utrecht stil. Waarom? Omdat het te risicovol is om iets te zeggen. Omdat niemand zijn mooie positie wil verliezen. Geen enkele decaan, geen enkele professor heeft de ballen om een keer op te staan en het juiste te doen.

Waarom?

Omdat studenten die roepen voor Free Palestine blijkbaar te veel gevraagd zijn. Te verontrustend voor hun zachte, veilige bubbel van academische vrijheid. Maar laat me je iets zeggen: die vrijheid is een leugen. Het is een universiteit die vrijheid van meningsuiting ondersteunt zolang je mening niet te pijnlijk is. Zolang je niet de juiste mensen kwetst. Want wat is er pijnlijker dan het erkennen van je eigen schuld? Wat is er moeilijker dan het toegeven dat je meewerkt aan een systeem dat zoveel lijden veroorzaakt? De universiteit heeft geen last van de bommen. De studenten ook niet, want hun levens gaan door. Maar de mensen die het echt voelen? Die sterven elke dag.

De vraag die ik heb is simpel: waarom is het zo moeilijk om op te staan en te zeggen: “Nee, we doen niet mee met de onderdrukking.” Waarom wordt iedereen in de academische wereld zo bang om voor iets te vechten dat meer is dan een grade-point-average?

De studenten daar, die tenten opzetten en hun posters vasthouden, staan niet voor een verloren zaak. Ze staan voor wat elk mens zou moeten kunnen eisen: een leven zonder onderdrukking, een wereld zonder geweld, een toekomst waar wetenschap en rechtvaardigheid elkaar niet tegenwerken. Waar geen wetenschap ten koste van levens gaat.

En wat doet de universiteit? Ze draait zich om. Ze vraagt zich af hoe ze haar diplomatieke relaties met Israël kunnen behouden zonder hun imago te schaden. En ondertussen blijven de muren van Gaza, de straten vol pijn en verdriet, buiten hun gezichtsveld.

De studenten zullen niet stoppen. En dat zou jij ook niet moeten doen. We zullen blijven roepen, we zullen blijven vechten. Je moraal kan niet worden geruild voor een diplomatiek handdrukje. Je kunt niet blijven zeggen dat dingen "moeilijk" zijn, zolang je niet je eigen verantwoordelijkheid pakt.

Want de waarheid is: de enige manier om uit deze vicieuze cirkel te breken, is door niet alleen te kijken naar de slachtoffers van de bezetting, maar ook naar jezelf in de spiegel. Waar sta jij? Waar stond de universiteit?

Tot die tijd roepen wij door: Free Palestine. Van de Gazastrook tot de Wittevrouwenstraat.