De opvattingen van Van der Staaij zijn van God los

Het artikel dat Kees van de Staaij naar de Wall Street Journal stuurde is ver onder de gordel. Alleen al de suggestie dat in Nederland mensen tegen hun wil aan euthanasie onderworpen zouden kunnen worden is beneden alle peil. Dat doen in een land als de VS, dat binnen de macht veel mensen kent die alleen al het woord euthanasie associeren met nazipraktijken, is als volksmennerij ronduit verwijtbaar.

Dat de SGP ervoor kiest een meer dan tweeduizend jaar oud boek (het Oude Testament is vrijwel letterlijk de Hebreeuws-joodse Tenach uit ongeveer 150 voor Christus) naar de letter te leven is hun keuze. Ook de orthodoxe moslims en joden leven naar de letter van boeken die ongeveer vijftienhonderd jaar oud of ouder zijn, dus dat delen ze met elkaar. Alsof de Verlichting nooit heeft bestaan, er geen renaissance is geweest en het humanisme er niet toe doet. Ze leven met hun keuze in een andere tijd en nemen begrippen als oog om oog tand om tand serieus, onderdrukken vrouwen, slachten dieren onmenselijk, plegen mutilaties zoals besnijdenis, eten geen varken; soms domweg vooral hygiënische maatregelen van weleer die op een of andere wijze in zo’n oud boek terecht gekomen zijn en nu gedoogd worden omwille van godsdienstvrijheid. Maar daarmee niet minder archaïsch.

Uit het Nieuwe Testament wordt door de SGP selectief gekozen. De brieven van Paulus – een joods-Romeins staatsburger – worden niet geplaatst in het perspectief van de tijd dat ze geschreven zijn, ongeveer 55 na Christus en dus tijdens de grootmacht van de Romeinen en hun keizer, maar worden in het nu geplaatst alsof ze nog steeds naar de letter actueel zijn en vormen daarmee voor de CU en SGP het argument voor de doodstraf.

De diepe kloof tussen orthodox religieuzen, van welk geloof dan ook, en de hedendaagse westerse samenlevingen, gebaseerd op de Verlichting, is enorm. Een gat van tweeduizend jaar. En zo kan het gebeuren, dat Van der Staaij zich met zijn pre-Verlichtingsdenken met hetzelfde gemak keert tegen humanistische principes als menselijke waardigheid en zelfbeschikking, waaronder abortus en euthanasie. Dit onder het argument dat alleen God beschikt over het leven terwijl Van der Staaij aan de andere kant zonder met de ogen te knipperen voor herinvoering van de doodstraf is, omdat de Romein Paulus geschreven heeft dat het zwaard door de staat gehanteerd mag worden. God doet dan blijkbaar even niet meer mee.

Wat orthodoxe christenen, joden en moslims met elkaar delen is dit leven naar regels van tweeduizend jaar geleden, waarmee ze zich vervreemden van moderne waarden en deze zelfs veroordelen. Dat is tot op zekere hoogte nog tot daaraan toe, als je het binnenskamers houdt en beperkt tot delen met de eigen peer group. Maar als je de waarden uit deze antieke boeken opvat als moreel superieur en bereid bent anderen op te zwepen omwille van die overtuiging, ga je een tandje te ver. Dan zet je je af tegen waarden die we de afgelopen tweeduizend jaar met vallen en opstaan hebben opgebouwd en die geleid hebben tot een vrije democratie waarin we machten van elkaar gescheiden hebben, zoals kerk en staat, en menselijke waardigheid en tolerantie belangrijk vinden.

Een samenleving waarin sommigen vinden dat zelfbeschikking over het eigen leven hiervan een logisch voortvloeisel is. Een samenleving waarin ook Van der Staaij mag vinden wat hij vindt, en daar doen we niet lelijk over, ook al vindt hij dat mensen oneindig moeten blijven lijden en dat de staat mag moorden. Maar ook een samenleving die van Van der Staaij mag verlangen die verdraagzaamheid terug te geven, ook al is hij het ergens niet mee eens. Om dan artsen uit te maken voor moordenaars, Nederland te presenteren als een soort nazi-staat en een gemakkelijke bodem als de VS te misbruiken voor het aan anderen opleggen van zijn tegenstrijdige en antieke opvattingen is eigenlijk van God los.