Van slachtoffer naar dader: waarom vrouwen geen aangifte doen

John de mol hoopt dat als we hier dan toch maar één les uit kunnen halen, dat dat wel is dat vrouwen sneller aan de bel moeten trekken. Ironisch gezien is precies die denkwijze de reden waarom slachtoffers van seksueel misbruik vaak niét aan de bel trekken.

Vrouwen die er voor uit durven te komen dat een man hen seksueel misbruikt heeft, worden met één enkele zin van een slachtoffer tot dader gemaakt:

Doe je dat niet, dan krijg je te horen dat je zijn toekomstige misdaden op jouw geweten hebt. Terwijl je nog fysiek en mentaal aan het bekomen bent wat er is gebeurd, sta je onder enorme druk om aangifte te doen. Kun je wel de kracht vinden om naar de politie te stappen, dan kom je in het ontmoedigingsbeleid terecht dat aangifte doen heet. Een rondje www.politie.nl vertelt me dat slachtoffers medische en psychische hulp krijgen. Dat de aangifte wordt afgenomen door een vrouw en dat je een bedenktijd krijgt. In de praktijk gaat het er echter anders aan toe.

Omdat de dader bij wet pas een dader is tot schuld bewezen is, word het slachtoffer bij voorbaat behandeld als iemand die liegt – tot de schuld van de dader bewezen is. En zo worden de rollen tijdens aangifte omgedraaid. Je wordt ondervraagd, er worden strikvragen gesteld om te kijken of je verhaal klopt en je wordt streng toegesproken dat je niet mag liegen. Dat laatste wordt nou nooit gezegd tijdens een aangifte van, ik noem maar wat, een inbraak.

Dan wordt er gekeken naar de bewijslast. Als die te weinig blijkt te zijn, ben je dit slopende proces voor niks aangegaan. Als het wel tot een proces komt, dan moet je je verhaal keer op keer tot in de kleinste details opnieuw vertellen. Komen die details niet precies overeen? Dan wordt dat door de advocaat van de dader tegen jou gebruikt om jouw verhaal te ontkrachten – en jou neer te zetten als een labiel persoon. Als het wel tot een zitting komt, wordt je naam openbaar en afhankelijk van de zaak, kan pers de zitting bijwonen. Wanneer je moet getuigen, ben je niet aan het getuigen: je bent je aan het verdedigen. Vergeet niet dat er ondertussen allerlei mensen jouw sporenonderzoek foto’s hebben ingezien.

Het is een slopend proces waarin je niet kunt winnen. Doe je geen aangifte? Dan word je door je omgeving behandeld als medeplichtige van de dader zijn toekomstige misdaden. Doe je wel aangifte? Dan word je door de politie behandeld als dader. Daarnaast zijn vijf van de zes daders bekenden van het slachtoffer. Hoe kun je dan van een vrouw – en in dit geval zelfs kinderen – verwachten aangifte te doen, als haar hele familie, carrière, mentale gezondheid en leven ontwricht wordt door iemand die maar een luttele procent kans heeft om veroordeeld te worden.

Als mensen net zoveel druk zouden leggen op mannen die slachtoffers maken, als dat we druk leggen op slachtoffers om aangifte te doen, dan zouden we deze ‘’schaamtecultuur’’ niet hebben, John.