Van Wilders' wet naar Trumps razzia's: Amerika als fascistisch voorland

We hebben vermoedelijk allemaal de beelden wel voorbij zien komen: gemaskerde agenten die restaurants bestormen, werknemers die met hun gezicht tegen het asfalt worden gedrukt, tuiniers en schoonmakers die voor de ogen van buren worden weggevoerd. De beelden van de ICE-razzia's in Amerikaanse steden zijn mensonterend en het unheimische gevoel dat je er hopelijk bij hebt is niet zonder reden. Het is een voorproefje van wat ons hier te wachten staat.

Alleen al in de eerste 50 dagen van het tweede Trump-regime heeft ICE maar liefst 32.809 arrestaties verricht, bijna evenveel als in heel 2024. Na 100 dagen waren er al meer dan 65.000 mensen gedeporteerd. Van alle mensen die dit jaar in ICE-detentie belandden, had meer dan 75 procent geen enkele criminele veroordeling. Minder dan 10 procent was eerder veroordeeld voor zware misdaden. Dit gaat dus niet over het oppakken van gevaarlijke criminelen, zoals Trump in zijn campagne zijn aanhangers voorloog, maar over een systematische jacht op mensen wier enige 'misdaad' het is dat ze zonder papieren in Amerika verblijven.

De razzia’s zijn het nieuwe normaal in de VS. Hoewel een meerderheid van de Amerikanen - Republikeinen incluis - vindt dat ICE te ver gaat, weerhoudt dat het regime er niet van om nog meer budget over te hevelen naar de immigratiegestapo om nog meer razzia’s uit te voeren, om nog meer deportatievluchten naar het beruchte El Salvadoraanse concentratiekamp CECOT te sturen.

Nu kijk je misschien naar de situatie in de VS en denk je: Amerikaanse toestanden, dat zal bij ons zo’n vaart niet lopen. In dat geval vraag ik je of je een beetje op Geert Wilders hebt gelet de afgelopen jaren. In juni liet hij het Nederlandse kabinet vallen omdat zijn coalitiegenoten niet ver genoeg wilden gaan met zijn antirechtsstatelijke asielplannen. Wilders eiste een drastische verscherping van het asiel- en migratiebeleid, zo niet zou hij zijn partij uit de regering terugtrekken. Toen dat niet gebeurde, trok hij zich inderdaad terug uit de coalitie en viel de regering.

Het was een beproefde tactiek die we ook kennen van Trump: dreigen, eisen, en als je zin niet krijgt, de boel opblazen. Nog gisteren tweette Wilders dat twee nu toch aangenomen asielwetten "niet genoeg" zijn en riep hij op tot een "100% asielstop, AZC's dicht, Syriërs terug en tuig eruit". Extreem is voor Wilders en zijn geestverwanten nooit extreem genoeg. Bij een bijeenkomst van Wilders in Helmond werd de prinsenvlag gezwaaid, borden met 'Eigen volk eerst' getoond en de Hitlergroet gebracht. Dit zijn de mensen die als we niet oppassen de dienst uitmaken.

We zien dit patroon zich voortdurend herhalen in de westerse wereld. Eerst komen er politici die beweren dat het immigratieprobleem alleen met drastische maatregelen kan worden opgelost. Dan normaliseren ze steeds extremere retoriek die gretig door voormalig centristische of rechts-van-het-midden partijen worden overgenomen uit electorale lafheid. Vervolgens bouwen ze een overheidsapparaat op dat systematisch mensenrechten schendt. En ten slotte wordt dit gepresenteerd als noodzakelijke zelfverdediging. Het is naïef om te denken dat Nederland hier immuun voor is.

Amerika toont ons waar dit eindigt. Ongedocumenteerde werknemers worden opgepakt, net als studenten met een geldig visum die een onwelgevallige mening uitdragen. De president beveelt op sociale media dat ICE-agenten hun deportaties moeten uitbreiden in Democratische steden die zich verzetten tegen de razzia’s en trekt subsidies in van dissidente (semi-)overheidsinstellingen, onderwijsinstituten en ngo's. Het overheidsapparaat wordt een politiek wapen.

De parallellen tussen de VS en Nederland zijn alleen te missen als je je expres omdraait, je ogen stijf dichtknijpt en met je vingers in je oren “lalalalalalala” brult. Net als in de VS creëren Nederlandse politici en hijgerige media als de T., Vandaag Inside en Nieuws van de Dag een sfeer waarin bepaalde groepen mensen worden gedehumaniseerd. Mensen die worden gedegradeerd tot statistieken die weggewerkt moeten worden. "Tuig", noemt Wilders ze. "Animals", zegt Trump.

Dit taalgebruik maakt het mogelijk om geweld te rechtvaardigen, om gezinnen uit elkaar te rukken, om mensen op te pakken op hun werk, op school, bij hun kinderen, tijdens hun dagelijkse leven.

Nederland heeft nog de kans om een andere weg te kiezen, hoewel die kans sinds donderdag 3 juli weer fors is geslonken. We kunnen kijken naar Amerika en beslissen dat dit niet de richting is die we als samenleving op willen. Om in te zien dat het systematisch criminaliseren van kwetsbare groepen nog nooit tot een humanere samenleving heeft geleid.

Amerika onder Trump laat zien waar deze weg eindigt: met gemaskerde tirannen die restaurants, bouwmarkten en universiteiten bestormen, met kinderen die toekijken hoe hun ouders geboeid worden afgevoerd. Gezinnen die familieleden zien wegrotten in strafkampen duizenden kilometers verderop en weten dat ze hun geliefden vermoedelijk nooit meer terugzien.

Nederland kan nog terug, hoeft niet te vervallen tot de fascistische MAGA-polder waar PVV, VVD, NSC, BBB, SGP, FvD, JA21 en hun geestverwanten van dromen. Als deze partijen iets vrezen, is het het oordeel van de kiezer. Ik geloof graag dat de redelijken nog altijd een meerderheid vormen, maar nu is de tijd om dat te laten zien. Morgen is het te laat.