Veiligheid is nooit af in de race om cybersecurity én defensie

De hack bij het Openbaar Ministerie en bij het laboratorium van het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker tonen pijnlijk aan dat cyberveiligheid een voortdurende wedloop is tussen digitale aanvallers en verdedigers. Diezelfde logica geldt voor de fysieke verdediging van ons land. Elke nieuwe cyber aanvalsmethode vraagt om extra maatregelen. In 2023 stak de overheid honderden miljoenen in cybersecurity, verspreid over meerdere ministeries. Maar zekerheid over een permanente digitale bescherming bestaat niet. Dreigingen evolueren sneller dan regels en budgetten.

De ICT systemen van onze overheid blinken al jaren niet uit in kwaliteit en veiligheid voor hackers. Veel ICT systemen zijn volgens experts verouderd en sluiten onderling slecht op elkaar aan. De kwetsbaarheid en veroudering van ICT systemen bij de belastingdienst verhinderen al jaren een grondige herziening van ons belastingsysteem en vervanging van het toeslagensysteem. Opvallend is dan ook dat de uitgaven aan cybersecurity nog in honderden miljoenen euro’s kan worden uitgedrukt. Terwijl met enkele geslaagde vijandige cyberaanvallen een groot deel van onze infrastructuur in Nederland plat gelegd zou kunnen worden. 

Het Nederlandse defensiebudget steeg van €7,8 miljard in 2010 naar €17,3 miljard in 2024, waarmee de NAVO-norm van 2% van  het BBP werd gehaald. Door extra uitgaven aan defensie wordt dit bedrag de komende jaren substantieel verhoogd om aan de afgesproken NAVO norm van 5% op termijn te kunnen voldoen. Toch is ook hier elke investering tijdelijk: wapensystemen, infrastructuur en training verouderen onvermijdelijk en dat zal meer druk leggen op de overheidsuitgaven.

Cybersecurity en defensie zijn twee fronten van dezelfde strijd: nationale veiligheid. Een digitale aanval kan net zo ontwrichtend zijn als een fysieke. Daarom moeten beide structureel meegroeien met de dreigingen en dat kost, of we het willen of niet, steeds meer geld.

In de komende verkiezingscampagne zullen alle politieke partijen. na de schrik van twee succesvolle elkaar opvolgende grote cyberaanvallen met een grote maatschappelijke impact, allemaal aangeven dat er meer aandacht aan cyberbescherming moet komen. De vraag is dan welke partijen aan dat standpunt ook een prijskaartje durven te hangen.