Vergeet niet: JA21 wil bordjes met ‘verboden voor Joden’ legaal maken

JA21 gaat goed in de peilingen. In de Peilingwijzer staan ze op dit moment op drie tot zes zetels, EenVandaag zet ze op negen, en sommige peilers gaan zelfs nóg hoger. Misschien is het dan ook een goed idee om eens te kijken waar die partij voor staat. Er zijn enorm veel standpunten, bijdragen, moties en stemmingen waar we het over kunnen hebben, maar er is één fundamenteel punt dat iedereen over deze partij moet weten: JA21 is tegen de horizontale werking van de grondwet.

Dat klinkt misschien wat ingewikkeld, dus eerst even: wat betekent dat? De horizontale werking van de grondwet betekent dat de grondwet geldt voor iedereen, richting iedereen. Dus ook voor burgers. Om een voorbeeld te noemen: in de grondwet staat dat discriminatie verboden is. Een horizontale werking van de grondwet betekent dan dat niemand mag discrimineren. De overheid niet en wij als burgers ook niet. Dat is hoe de grondwet op dit moment geldt.

Maar er is dus ook een andere manier om de grondwet te interpreteren: met een verticale werking. Dat betekent dat de grondwet alleen geldt voor de overheid richting burgers. De grondwet zou dan dus niet meer gelden voor burgers onderling. Dus om bij het voorbeeld van discriminatie te blijven: dat zou betekenen dat de overheid burgers niet mag discrimineren, maar burgers elkaar wel.

Als we over zouden gaan van de horizontale werking van de grondwet naar een verticale, dan zou dat dus betekenen dat het grondwettelijk verbod op discriminatie in feite komt te vervallen. En dat brengt ons terug bij JA21, want die partij wil dat. JA21 is vóór een verticale werking van de grondwet.

Dit kunnen we lezen in de grondbeginselen van JA21. Daarin staat:

“De grondrechten hebben in de afgelopen decennia steeds meer een andere duiding gekregen: zij worden nu ook en vooral horizontaal uitgelegd als rechten die gelden tegenover ieder ander mens. Dit geldt bovenal voor het zogenaamde gelijkheidsbeginsel, ook wel non-discriminatiebeginsel genoemd. Oorspronkelijk was dit een verbod voor de staat. De staat mocht geen gelijke gevallen ongelijk behandelen. Dit beginsel wordt nu echter ook uitgelegd als grondrecht dat geldt tegenover ieder mens. Dit is een ongunstige ontwikkeling [...] Daarom vindt JA21 het gewenst terug te keren naar de oorspronkelijke uitleg van de grondrechten als rechten tegenover de staat en niemand anders.”

Samengevat: JA21 wil dus dat het de grondwet en grondrechten niet langer gelden voor burgers onderling. Ze noemen zelfs expliciet het non-discriminatiebeginsel als grootste reden, dus het is ze echt daar om te doen. Ze willen dat het grondwettelijk verbod op discriminatie voor burgers verdwijnt. Ze willen dat discriminatie legaal wordt. Zo staat het er letterlijk.

Laten we even stilstaan bij wat het praktisch zou betekenen als discriminatie legaal wordt. Dat zou betekenen dat bedrijven mogen weigeren om vrouwen aan te nemen. Dat zou betekenen dat sportclubs mogen weigeren om bijvoorbeeld mensen van kleur, lhbtqia+ mensen of mensen met een migratieachtergrond lid te laten worden. Dat zou betekenen dat winkels weer bordjes mogen ophangen met ‘verboden voor moslims’, ‘verboden voor Marokkanen’, ‘verboden voor Turken’, ‘verboden voor vrouwen’, ‘verboden voor homo’s’, ‘verboden voor gehandicapten’ en ja: ‘verboden voor Joden’.

Dat klinkt heftig, maar als je expliciet zegt dat burgers elkaar moeten kunnen discrimineren en je het verbod op discriminatie wil afschaffen, dan is dit simpelweg het gevolg. Dit is wat je dan toestaat. Dit legaliseer je dan. En dat is dus wat JA21 wil.

Het staat zelfs in hun grondbeginselen: het fundament van de partij. Mede hiervoor zijn ze op Aarde. Op het documentmag dan nog het woord ‘concept’ staan, maar dit document is bij JA21 wel door alle checks gekomen. Het partijbestuur stemde in met deze grondbeginselen en wilde ze officieel vaststellen. Het is als concept voorgelegd aan de leden van de partij en die hebben het met bijna 80 procent van de stemmen aangenomen als ‘stap op de goede weg’. En dit document staat al twee jaar op de website van JA21 onder het kopje ‘partij informatie’. Het functioneert gewoon als de partijbeginselen. De partij loopt ermee te koop en staat erachter.

Persoonlijk vind ik het legaal maken van discriminatie een verschrikkelijk idee. Ik vind het in feite legaal maken van bordjes met ‘verboden voor Joden’, ‘verboden voor moslims’, ‘verboden voor homo’s’ en ‘verboden voor welke groep dan ook’ een verschrikkelijk idee. En ik vind dat een partij die zoiets ergs direct of indirect bepleit koste wat het kost uit de macht moet worden gehouden. Maar ja, misschien ligt dat aan mij.

JA21 zal niet blij zijn met de titel van dit stuk, omdat ze zich steeds proberen voor te doen als een “redelijke” partij. Maar dit is wel het directe gevolg van wat zij willen. Van wat zij zelfs als een grondbeginsel van hun bestaan zien. En dat moeten we ook benoemen zoals het is. Zeker nu de partij aan populariteit lijkt te winnen. Elke keer als in de komende maanden iemand het over JA21 heeft, of als Joost Eerdmans of Ingrid Coenradie aanschuift bij een talkshow, dan moet dit punt worden benoemd. Als het al niet is om de partij hier verantwoording over laten af te leggen, dan tenminste zodat mensen weten waar ze voor zouden stemmen als ze JA21 aankruisen op hun stembiljet.

Want een partij die de horizontale werking van de grondwet wil afschaffen, die expliciet discriminatie legaal wil maken, dat is geen normale, redelijke of bestuurswaardige partij. Dat is een gevaarlijke partij die nooit de macht van het regeren mag zien.