Het vergelijken van de bio-industrie met de Holocaust is wél raar

Veganisme is in en vegans, zoals ze zichzelf graag noemen, willen vleeseters ervan overtuigen dat de consumptie van dierlijke producten verkeerd is. Op platforms zoals Facebook zetten zij hun boodschap kracht bij door de bioindustrie te vergelijken met de holocaust. Een vergelijking die veel boze reacties oproept. Maar onlangs kregen de veganisten bijval van NRC columniste en hoogleraar Roos Vonk.

Vonk vindt dat de vergelijking van de bio-industrie met de Holocaust niet raar is omdat het in beide gevallen gaat om een weerloze groep die door een machtige meerderheid wordt onderdrukt. Vonk gebruikt de tekst “Wir haben es nicht gewusst” om duidelijk te maken dat vleeseters (mede)schuldig zijn aan nazipraktijken. De stelling van Vonk is onbegrijpelijk omdat zij als wetenschapper in staat moet zijn om te zien dat de Holocaust en de bio-industrie meer van elkaar verschillen dan zij overeenkomen. De vergelijking is dus een drogredenering.

Het vergelijken van de bio-industrie met de Holocaust is niet nieuw. In 2003 lanceerde dierenrechtenorganisatie PETA de campagne “Holocaust on your plate”. Bij deze expositie werden foto’s van de vernietigingskampen van de nazi’s tentoongesteld naast foto’s van de bio-industrie. Volgens PETA ontstond het idee voor de campagne door de uitspraak van Nobelprijswinnaar Isaac Bashevis Singer dat voor dieren alle mensen nazi’s zijn. De Joodse schrijver heeft dit echter nooit zelf gezegd. Het betreft hier een uitspraak van een personage uit een novelle van de schrijver.

En ander argument waarmee veganisten schermen is dat nabestaanden en slachtoffers van de Holocaust de rare parallel zouden steunen. Maar de internationale Joodse gemeenschap heeft de PETA campagne fel afgekeurd. De Joodse Anti-Defamation League (ADL), een organisatie die zich verzet tegen antisemitisme, vond zelfs dat de campagne belemmerend zou zijn in de strijd om de Holocaust blijvend onder de aandacht te brengen. PETA bond uiteindelijk in en bood haar verontschuldigingen aan.

Het klopt dat er misstanden zijn in de bio-industrie, daarop valt niks af te dingen. De missie van veganisten zou er dan ook gericht moeten zijn om zoveel mogelijk mensen ervan te overtuigen om minder vlees te eten. De vraag is dan welk middel het meeste effect sorteert. De provocatieve benadering waarbij gebruik wordt gemaakt van beelden van de Holocaust is niet effectief. Vleeseters vergelijken met nazi’s leidt niet tot reflectie. Een dergelijke suggestie is zo aanvallend en banaal dat mensen hooguit in de verdediging schieten.

Om de misstanden van de bio-industrie op een effectieve manier voor het voetlicht te brengen zouden veganisten veel kunnen leren van de Joodse gemeenschap. De manier waarop de Joodse gemeenschap de Holocaust blijvend weet te agenderen is simpel: een presentatie van de kale feiten. Deze feiten zijn op zichzelf huiveringwekkend genoeg en hebben nog altijd een enorme impact. Als veganisten daadwerkelijk geloven dat de bio-industrie net zo gruwelijk is als de Holocaust, dan is een presentatie van de kale feiten dus voldoende. Het is dan volstrekt overbodig om materiaal van andere verschrikkingen te misbruiken om zo de eigen boodschap meer kracht te geven.