Verwijten van dedain zijn een rechts debattrucje om progressieve mensen de mond te snoeren

Rechtse krachten hebben een nieuwe term gevonden om politieke tegenstanders mee om de oren te slaan. Jarenlang moest álles worden benoemd, want volgens conservatieven werd er weggekeken door progressieve partijen op thema’s zoals migratie en integratie. Sinds de afgelopen Provinciale Statenverkiezingen was er een nieuwe strategie om progressieven mee lastig te vallen. Oproepen tot hogere lonen, het benoemen van de graaiflatie, uitspreken tegen racisme, en alles wat D66-politici zeiden over het stikstofdossier waren zogenaamd enorm polariserend. Na 22 november is dedain de favoriete term geworden om het debat mee dood te slaan.

Sinds 22 november heb ik een aantal bizarre voorbeelden voorbij zien komen van het dedain-verwijt. Zo schreef Telegraaf-columnist Nausicaa Marbe over het vertrek van progressieve mensen van X dat het antidemocratisch dedain is. Het is natuurlijk belachelijk om te denken dat X essentieel is voor de democratie. Daarnaast snappen de meeste mensen wel dat als je weggaat van X omdat je voortdurend wordt uitgescholden of bedreigd, het niks te maken heeft met dedain of jezelf moreel superieur voelen. Het is alsof het dedain zou zijn om weg te gaan van een feestje waar iedereen de hele tijd bier naar je gooit.

Een ander voorbeeld herkennen wij linkse mensen denk ik allemaal wel. Ik ben de tel kwijt over hoe vaak er met dedain over mijn argumenten en mij als persoon is gesproken. Linkse mensen worden vaak weggezet als bijvoorbeeld naïef, dom, deugers, wereldvreemd, rijklinks of juist weer uitkeringstrekkers, raar, lelijk, en elitair. Als ik een PVV-stemmer voor naïef uitmaak, is dat vandaag de dag (terecht) een teken van dedain, en moet ik vooral gaan luisteren naar de mensen. Maar andersom wordt dedain niet benoemd, en dat is wrang.

Het dedain-frame stamt af van het idee dat progressieve mensen neerkijken op voornamelijk PVV-stemmers. Ze zouden zich moreel verheven voelen en iedere mogelijkheid gebruiken om zichzelf boven ‘het volk’ te plaatsen. Vrijwel alles, van oproepen tot humane opvang van vluchtelingen tot het drinken van havercappuccino’s wordt gezien als dedain richting ‘de kiezer.’ Ook lijkt iedere vorm van tegenspraak op Wilders, of op beleid waar rechtse partijen voor staan ineens dedain en een middelvinger naar het volk. Er lijkt een gedachte achter te zitten dat progressieve mensen na de verloren verkiezingen in het verdomhoekje moet zitten en braaf de klachten moet aanhoren van hun politieke tegenstanders. De elitaire grachtengordel moet uiteraard luisteren, dat zal ze namelijk leren, met hun klimaatgedram! Zo worden de scheldpartijen in de ogen van conservatieve mensen een terechte straf, en krijg je bij niet gehoorzamen de stempel dedain opgeplakt.

Om een eerlijk debat te voeren is consistentie nodig. Als het dedain is om standpunten als bijvoorbeeld onrealistisch te kwalificeren, of als het dedain is om mensen voor dom uit te maken, dan moet dat consequent benoemd worden. Helaas zie ik tegenwoordig dat er een hyperfocus is op alles wat dedain zou kunnen zijn vanuit progressieve hoek. Dedain vanuit rechtste hoek zie ik echter vrijwel nooit benoemd worden. Zolang dedain selectief wordt geplakt op alles dat wordt gezegd of gedaan door progressieve mensen, heb ik sterk de indruk dat het een debattruc is om mensen de mond te snoeren.