Vincent Karremans en het R&D-spookplan: VVD-kitsch in verkiezingstijd

Alsof we ons collectief niet meer herinneren wie de sloper was van het innovatiebeleid.

Soms denk je dat de VVD de schaamte voorbij is. Maar dan komt Vincent Karremans met een verkiezingsstunt die zelfs de politieke cynicus doet blozen. De demissionaire wonderboy van Economische Zaken – ooit startupgoeroe bij Magnet.me, nu pleisterplakker op een door zijn partij gesloopt innovatief landschap – presenteerde deze maand doodleuk een “3%-actieplan” voor R&D. Jawel, Nederland moet in 2029 (!) 3% van het bbp aan innovatie gaan besteden. Compleet zonder financiële dekking, zonder uitvoeringsmacht, maar wel met een kek agentschap “voor disruptieve innovatie”.

Disruptief is het zeker. Maar dan vooral als rookgordijn.

Want laten we niet vergeten: ditzelfde kabinet, gedragen door de VVD, heeft in het hoofdlijnenakkoord miljarden bezuinigd op innovatie, wetenschap en onderwijs. Het Nationaal Groeifonds werd uitgekleed, wetenschapsfondsen geamputeerd, sectorafspraken met universiteiten rücksichtslos geschrapt. Honderden jonge onderzoekers stonden ineens op straat omdat het ministerie halsoverkop moest bezuinigen op lopende programma’s. En waarom? Omdat de “financiële plaat” van fractievoorzitters als Yesilgöz en Omtzigt nergens op sloeg. Minister Eppo Bruins van OCW – die het akkoord had ondertekend – werd bij zijn aantreden meteen geconfronteerd met onuitvoerbare bezuinigingen en onbetrouwbare toezeggingen van zijn eigen coalitie.

En nu? Nu presenteert Karremans een visieloos visiedocument, nét op tijd voor de verkiezingscampagne. Alsof we ons collectief niet meer herinneren wie de sloper was van het innovatiebeleid. Alsof de VVD ineens weer de partij van de toekomst is, terwijl ze nog geen maand geleden het verleden verkoos – en de rekening doorschoof naar jonge onderzoekers en wetenschappers. Karremans regeert over zijn graf heen met een plan dat pas in 2029 moet ingaan, op kosten van een volgend kabinet. Een actieplan zonder actie. Een belofte zonder budget. Een verkiezingsstunt zonder verantwoordelijkheid.

Wat nog schrijnender is: waar blijven de kritische vragen? Waarom accepteert de Haagse pers dit soort VVD-kitsch zonder tegenvraag? Waar zijn de Kamervragen over de inconsistentie tussen beleid en belofte? Ruben Brekelmans komt weg met nietszeggende veiligheidsretoriek, Eelco Heinen met boekhoudkundige mist, en Karremans met inhoudsloos innovatie-enthousiasme – zolang het maar een goed plaatje oplevert.

Het wordt tijd dat we dit gaan benoemen voor wat het is: electorale luchtfietserij. De VVD probeert paniekerig haar technocratische imago te herstellen nu de peilingen laten zien dat Yesilgöz het contact met haar achterban volledig verloren heeft. En dus lanceren de jonge mannen van de partij – Karremans, Brekelmans, Heinen – elk een rookbom om te verhullen wat werkelijk speelt: dat de VVD haar ideologische kompas kwijt is, haar geloofwaardigheid op wetenschap en onderwijs heeft verspeeld, en nu probeert met powerpointpolitiek het collectieve geheugen te wissen.

Maar wij vergeten het niet.