Voor er meer geld naar de NAVO gaat, moeten we eerst weten wat we willen bereiken

In juni gaan de NAVO-lidstaten in ons eigen Nederland praten over “de toekomst”. Terwijl een deel van de NAVO-leden nog druk doende is om de 2% norm te halen, wordt nu al gesproken over 3%, 3,5% en zelfs 5%. Trump laat in de VS zien waar extra geld gevonden kan worden. Hef gewoon de bescherming van de zwakkeren op, geef miljardairs alle ruimte, negeer het klimaat, verhoog de schulden en schop de verschoppelingen van de wereld weer terug naar de hel waar ze vandaan kwamen. Christen zijn krijgt in deze dagen weer een hele nieuwe betekenis. Met het toenemend aantal autocratische leden krijgt zelfs NAVO-lid zijn een vervelende bijsmaak. De SecGen van de NAVO gaat voorstellen dat we naar 3,5% defensienorm gaan met daarbij 1,5% aan verwante zaken. Ik vrees voor iedere Nederlander die de overheid nodig heeft dat het geld uit hun zak zal komen.

Afgezien van de wenselijkheid van het percentage ontbreekt een duidelijk doel. Meer tanks kopen klinkt voor de hand liggend tot duidelijk is dat onderzeese infra verreweg het kwetsbaarst is tegen aanvallen van buiten. Meer jachtvliegtuigen is stoer tot blijkt dat we nu al in onze IT-infrastructuur worden aangevallen en dat in de Oekraïense oorlog die vliegtuigen een minder grote rol spelen dan verwacht. Op dit moment is de grootste dreiging het Russische en lokale trollenleger dat onze democratie probeert te ondermijnen en daarbij geholpen wordt door Amerikaanse techbedrijven en naïeve Europeanen die als nuttige idioten Russische berichten doorgeven. De grote vraag is nu wat we dus met dat geld moeten bereiken en vooral wat gaan we uiteindelijk met dat geld bereiken?

In het grootste deel van de koude oorlog gaf Nederland volgens het internet ergens tussen de 2 en 3% aan defensie uit. Dat was voor de toen veel kleinere NAVO tegen de veel grotere vijand genoeg. Puur op basis daarvan zegt mijn gevoel dat percentages boven de 2% niet vanzelfsprekend mogen zijn voor ons als burgers. Hogere percentages moeten echt onderbouwd worden met duidelijke plannen.

Af en toe kom ik online in discussie met iemand uit de Baltische staten of Polen. Daar is de angst voor Rusland zo groot dat 5% niet ter discussie wordt gesteld. De Polen investeren op dit moment 4% van het BNP in een nieuw modern leger met een slagkracht waar Oekraïne jaloers van zou worden en Rusland het dun van in de broek loopt. Het plan is om zelfs naar 5% te gaan de komende jaren. Maar als alle Europese NAVO-leden 5% gaan uitgeven en beter samenwerken zal zelfs de VS nachtmerries krijgen van de Europese militaire macht.

Dat brengt ons bij de eerste vraag waar ik een antwoord op wil hebben voor meer dan 2% überhaupt mag worden overwogen. Wat willen we bereiken met de nieuw vorm te geven Europese legers? Moet ons doel zijn dat we Europa in een conventionele oorlog kunnen verdedigen? Dat lijkt een redelijke minimumeis maar dat vergt geen 5% van het BNP. Moeten we daarnaast kernwapens hebben om aanvallen te voorkomen? Helaas lijkt zelfs dat noodzakelijk en kernwapens zijn kostbaar. Moeten we als Europeanen, net als de Amerikanen, een half miljoen manschappen naar het verre oosten kunnen verschepen om Koeweit, Taiwan of Zuid-Korea te kunnen verdedigen? Moeten we in delen van de wereld kunnen ingrijpen als klimaatverandering een regio verandert in een bloederige hel vol burgeroorlogen en vluchtelingen? Moeten we grootschalige noodhulp kunnen verlenen bij natuurrampen die steeds vaker gaan komen? Moeten we vluchtelingenstromen kunnen tegenhouden of begeleiden? Ieder van deze doelen vergen investeringen in andere middelen en een ander soort leger. Het doel maakt echt uit bij beslissingen die politici namens ons nemen.

En daar komt de tweede vraag. Wat gaan we bereiken met de legers en wat willen we wel of niet bereiken? Sommige VS burgers voelen zich veilig met Glock’s en AR15’s in huis. Maar het effect van al deze wapens is dat anderen zich bedreigd voelen en ook meer wapens willen. Nergens vallen meer doden door vuurwapengeweld tussen burgers dan in de VS. Meer wapens is niet per definitie meer veiligheid. De 5% versie van de Europese NAVO gaat ver voorbij de noodzaak tot verdediging en is voor de landen om ons heen intimiderend en een reden om zelf ook meer te investeren.

Bereiken we met heel veel defensie echt het doel wat we willen bereiken? Rusland rechtvaardigde de inval in Oekraïne met de “dreiging van de NAVO”. Dat was volslagen nonsens. Maar ook met de relatief zwakke NAVO van 2014 was Oekraïne als lid van de NAVO wel gewoon veilig geweest. Als alle huidige plannen zijn uitgevoerd is de Europese NAVO vele malen sterker dan Rusland. Dan wordt Russische propaganda plotseling de waarheid en hoeft Poetin niet te liegen dat de NAVO een bedreiging is.

Als het nodig is om 5% aan defensie uit te geve,n dan zal dat zo moeten zijn. Maar ik weet vrij zeker dat het effectiever is voor de vrede als een flink deel van die 5% gaat naar het helpen van de zwakkeren in en rondom Europa, met het tegengaan van klimaatverandering, het stimuleren van de vrije pers in Europa en daar buiten, het stimuleren van het vrije woord, welvaart en democratie. De NAVO-top moet beginnen met de belangrijkste vraag: wat moeten we met defensie bereiken en wat bereiken we met defensie? Pas daarna moet het over de vraag gaan of we naar een hoger percentage gaan.

Natuurlijk gaat dat niet gebeuren. De hele dure NAVO-top gaat over Trump die een succesje wil kunnen presenteren aan zijn achterban. Het is zonde van de tijd. Waarschijnlijk gaan de NAVO-leden akkoord met het 3,5% + 1,5% voorstel met het idee dat Trump al een oude man is die net als de oude man in het Kremlin in 2035 waarschijnlijk geen rol meer speelt. En afspraken niet nakomen is zowel in Nederland als in andere landen eerder de norm dan de uitzondering.