Vooruit met die geit

Zes uur over een 2-baans slingerweg met vrachtwagens die met 30 km per uur vooruit kruipen en een halfblinde chauffeur die zich net zo lief op de linker- als op de rechterbaan bevindt. Vervolgens zeven uur over een karrenspoor, als dat tenminste niet is weggeslagen door de aardbeving of verdwenen met een aardverschuiving. Gaandeweg steeds minder huizen die nog overeind staan en uiteindelijk alleen nog maar hopen steen met ernaast een lemen of uit puin opgebouwd hutje. Dan nog drie uur lopen we zijn in Ghuchock, hemelsbreed maar 2 kilometer verwijderd van het epicentrum van de aardbeving die hier in april 2015 plaatsvond.

Onderweg komen we een dorpshoofd tegen. Hij vertelt dat er sinds de aardbeving tientallen 4-wheeldrives zijn langsgekomen. Van internationale hulporganisaties, van de regering, van de kerk en van journalisten. Allemaal zijn ze uitgestapt, toonden ze medelijden, maakten foto’s en stapten vervolgens weer in, zonder zich ooit nog te laten zien. We hoorden het verhaal aan en stapten ook weer in onze 4-wheeldrive.

Eenmaal in het dorp Ghuchock aangekomen, vertelt het dorpshoofd Sitaram dat van de ingezamelde honderden miljoenen hulpgelden per ingestort huis een bedrag van 150 dollar wordt uitgekeerd. Omdat er verder geen voedsel is gebracht en grote delen van de oogst zijn mislukt, is dat bedrag snel aan voedsel opgegaan.

Dat was een jaar geleden.

Voor de winter werd toen 100 dollar beloofd om dekens te kopen maar helaas kwam dat bedrag pas toen de ergste kou voorbij was. Wat wel gebeurde is dat Oxfam overal toiletten plaatste. Dit is erg belangrijk in rampgebieden om te voorkomen dat er epidemieën uitbreken. Maar verder gebeurde er niets. En nu, in december 2016, is er nog steeds niets gebeurd.

Het geven van noodhulp is in Nepal om verschillende redenen een ingewikkelde zaak. Het land telt bijvoorbeeld 50.000 ngo’s, de meeste daarvan zijn stichtingen die opgericht worden door Nepalezen zelf omdat je eigenlijk niets mag doen zonder zo’n ngo. Het geld dat na april 2015 is opgehaald staat door alle discussies over de besteding nog steeds geblokkeerd op rekeningen in de hoofdstad Kathmandu.

De winter begint weer in de bergen van Nepal. Sitaram het dorpshoofd van Ghuchock is eigenlijk sjerpa van beroep. Hij draagt de rugzakken en tenten van toeristen die de verderop gelegen wanden van de Himalaya bewandelen en beklimmen. Ten tijde van de ramp waren er 20.000 toeristen in het land waarvan er enkele tientallen nooit meer thuiskwamen. Daarna is het toerisme flink ingestort en Sitaram zit zonder werk. In de bosjes in het dorp zagen we de oplossing. Daar hingen plukken dons die bij nadere inspectie de ondervacht bleek van de plaatselijke cashmere-geit. Onze mond viel open. Cashmere wordt wel ‘het zachte goud’ genoemd. Dat klinkt misschien wat overdreven maar een kilo gesponnen cashmere draad levert toch snel tussen de 200 en 300 euro op.

Daar op die plek werd de basis gelegd voor een nieuw uniek model voor ontwikkelingssamenwerking. De coöperatie SoGoodToWear i.o. bestiert een fairtrade kledingmerk maar gaat nu zelf een geitenkudde beginnen in Nepal. Een nieuw social enterprise model. Een petite multinational zonder winstoogmerk, zonder aandeelhouders maar met de herders, spinners en andere werkers als leden. Deze coöp gaat uit Italië een tiental cashmere bokken halen en naar Nepal overbrengen. In Chianti, Toscane zit de dierenarts Nora Kravis die al jaren bezig is de perfecte cashmere geit te fokken. Ze is betrokken geweest bij dit soort projecten en levert de ideale geit voor de perfecte wol. Haar bokken worden gekruist met een kudde van 100 vrouwtjes die ter plekke worden gekocht.

Met een zorgvuldig fokprogramma, om de kwaliteit van de wol en de gezondheid van de dieren optimaal te houden, zullen er naar verwachting binnen zes jaar bijna 10.000 geiten rondlopen. Die worden verdeeld over 500 families die allemaal inkomen uit de coöperatie gaan ontvangen. Het project van de Coop SoGoodToWear is een pilot die anderen kan inspireren om dit initiatief te ondersteunen, eraan mee te doen of het te kopiëren. Zo kan er een complete cashmere industrie ontstaan.

In december is er een crowdfunding gestart. Joop.nl doet niet aan dit soort acties maar laat bij uitzondering een link staan die ik aan het einde van deze kolom opschrijf. Het is immers bijna kerstmis en een goed goed doel is niet altijd makkelijk te vinden.