Vrede in Syrië?

Nico schrijft een serie over oorlog, dit is aflevering 33.

Toen ik schreef dat mijn volgende stukje over ‘Vrede op aarde’ zou gaan dacht ik aan Kerstmis en niet aan Syrië. De snelheid van de ontwikkelingen in dat land verraste vriend en vijand. Bij mij op straat kwam een wit autootje voorbij dat luid en continu toeterde. Ik wist bijna zeker dat het daarbij niet om een Turkse bruiloft ging of om uitbundige voetbalsupporters, maar om de bevrijding van Damascus. Ik probeer genuanceerd over het gebruik van geweld na te denken, maar als Bashar al-Assad om het leven is gekomen nadat zijn vliegtuig van de radar verdween, dan is dat zijn verdiende loon. Daarvoor heeft deze dictator te veel doden op zijn geweten, die zich tegen zijn regime keerden.

Er schieten mij boeken te binnen, die mij aan Syrië doen denken. Van Arnon Grunberg herinner ik mij een indrukwekkende roman-passage over folter in gevangenissen, die ik ooit las. De titel schiet mijn niet meer te binnen en ik weet ook niet op welk land in de Arabische wereld dat sloeg, maar het had zo maar een Syrische gevangenis kunnen zijn.

In een ander boek beschrijft David Yallop de jacht op de terrorist Carlos (De jacht op de jakhals, Van Gennep, Amsterdam). Het is een prachtig geschreven dikke pil over zijn moedige zoektocht naar de verdwenen ‘jakhals’, die hij uiteindelijk ontmaskert in een park in Damascus. “Bassam Abu Sharif, een van de mensen die mij had gezegd dat ik Carlos in Damascus zou kunnen vinden, zei: ‘Ik ben bang dat het daar heel gevaarlijk is, vooral als ze erachter komen dat jij weet dat Carlos in hun land zit. Het is voor hen beschamend om toe te geven dat hij bij hen in Syrië zit.’ Vijfenveertig spannende pagina’s verder vindt Yallop tijdens een wandeling in het Tishreenpark min of meer toevallig de beruchte internationale terrorist. ’Mister Yallop?’ Ik bleef staan en keek onthutst naar de goedgeklede Arabier die mij wenkte. Hij kwam mij bekend voor, erg bekend, hoewel hij een totale vreemde voor mij was. Ik liep op hem af. Hij stak een hand uit. ‘Ik ben Michel Assaf.’ (de schuilnaam van Carlos die in werkelijkheid Ilich Ramirez Sanchez heette)

Het is ironisch om te zien hoe oorlogen elkaar kunnen beïnvloeden. Omdat Poetin te veel in beslag genomen lijkt te zijn door zijn oorlog in Oekraïne laat hij zijn vriend Assad in de steek. Hetzelfde geldt voor bondgenoot Iran, dat indirect in de Gaza-oorlog verwikkeld is. Door het ontbreken van steun uit die hoeken konden de rebellen van Hayat Tahrir alSam (HTS) makkelijker en sneller oprukken richting Damascus.

Ik ben heel nieuwsgierig naar welke kant het nu met Syrië op zal gaan. Die van Afghanistan? Of zal het nieuwe Syrië ruimte bieden aan Koerden, christenen en andere andersdenkenden.

O ja, excellentie Faber, wacht alstublieft nog even met het verdrijven van Syrische vluchtelingen uit Nederland nu het daar hopelijk weer veiliger wordt.

Mijn uit Syrië afkomstige vriend Maher toont zich via de app ontzettend blij met wat zich nu in zijn geboorteland voltrekt. ‘De zon van de vrijheid schijnt op de Syriërs. Syrië, het thuisland, schrijft vandaag geschiedenis. Syrië is op weg naar gerechtigheid.’ Vorige week genoten we van zijn heerlijke buffet met een mix van Syrische, Palestijnse, Libanese en Nederlandse lekkernijen en we hadden het uitvoerig over de politieke situatie in het Midden-Oosten. Maher vertelde dat hij bij Assad op school gezeten heeft. Ik wil hem interviewen.

Volgende keer: het gesprek met Maher.