Vrijheid van meningsuiting? Alleen als je je bek houdt

Er heerst een ongemakkelijke stilte in Nederland. Een stilte die schreeuwt. Iedereen loopt op zijn tenen. Bang om de verkeerde kant te kiezen. Bang om zijn brood te verliezen. Bang om geassocieerd te worden met 'de verkeerde mening’. Je ziet het overal: journalisten die woorden inslikken, politici die draaien als een tol, BN’ers die hun Instagram gebruiken voor vakantiefoto’s maar zwijgen als onschuldige mensen worden gebombardeerd.

Want ja, kritiek op Israël? Dat kan je je baan kosten. Dat kan je je carrière kosten. Dat kan je je gezicht kosten in dit land waar zogenaamd iedereen vrij is. Artikel 1 van de Grondwet? Vrijheid van meningsuiting? Gelijke behandeling? Rechten van de mens? In theorie prachtig. In de praktijk? Een grap. We zien een volk in Gaza kapotgeschoten worden. Kinderen onder het puin. Vrouwen gillend over de lijken van hun families. Ziekenhuizen die niet meer dan massagraven zijn. Mensenrechten die live op onze telefoons worden vertrapt.

En toch blijft Nederland Israël steunen. Sterker nog: Nederland blijft wapens leveren aan een land dat wordt beschuldigd van oorlogsmisdaden door internationale aanklagers. Wíj, het land van "Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg", zijn medeplichtig geworden. Samenwerken met oorlogsmisdadigers? Ach, zolang het economisch wat oplevert, kijkt men wel weg. Geld stinkt niet, zeggen ze. Zelfs niet als het druipt van het bloed. Wie zich uitspreekt, is plots 'extreem'. Wie zich uitspreekt, 'zaait haat'. Wie vraagt om gerechtigheid, wordt zwartgemaakt. En ondertussen wordt kritiek systematisch de kop ingedrukt, gecanceld, gedeplatformd.

Noem Israël een apartheidsstaat, zoals Amnesty International dat deed, en je wordt als antisemiet weggezet. Maak een statement voor de Palestijnse bevolking en je wordt een "radicaal" genoemd. Draag een Palestijnse vlag en je bent ineens een bedreiging.

Hoe ver zijn we gezakt als land?
Hoe kan het dat Nederland, dat ooit trots was op zijn strijd tegen onderdrukking, nu stil is wanneer anderen worden verpletterd? Hoe kan het dat we eerder bedrijven sancties opleggen voor politieke onjuistheden dan voor mensenrechtenschendingen? Dit is geen antisemitisme. Dit is geen politiek spelletje. Dit is een simpele, rauwe vraag:

Wanneer is menselijkheid politiek geworden?

Ik roep bij deze openlijk en hardop op tot de vrijheid van meningsuiting. Want ik ben niet bang voor de gevolgen van het spreken. Ik ben bang voor de gevolgen van het zwijgen.

En ik zeg het luid:
* Ik ben tegen de bombardementen op Gaza.
* Ik ben tegen oorlogsmisdaden, door wie dan ook gepleegd.
* Ik ben tegen het systematisch onderdrukken van een volk.

En als dat betekent dat ik 'controversieel' ben? Let them come. Dan ben ik liever gecanceld dan medeplichtig.

'FIGHT THE POWER'
Ik was een jaar of achttien, gewoon een gast uit de Oranjeboomstraat in Rotterdam-Zuid. Geen poespas. Geen gelul. De stereo kraakte, de straat rook naar beton en die geur van knoflooksaus en shoarma uit de tent op de hoek. ‘Public Enemy’ beukte uit de speakers, de originele versie van "Fight the Power", niet de gelikte versie die je in de clubs hoort, maar die rauwe die je voelde in je hart, die je zelf naar boven haalde.

Public Enemy, die mannen uit Long Island, New York, die gaven geen fuck om wat anderen dachten. Chuck D, Flavor Flav en de crew: die brachten niet alleen muziek, maar een boodschap. Die zeiden: "Wij staan voor iets, en we maken niet de regels, maar we vechten voor ze!" Hun teksten gingen niet alleen over beats, ze gingen over strijd, over onrecht, over mensen die geen stem hadden. In de jaren ’80 waren zij de enigen die zeiden wat niemand durfde.

"Most of my heroes don't appear on no stamps!"
En ik voelde het: echte helden staan niet op een podium of in de spotlights, maar gewoon op straat, waar je vandaan komt. Ze hebben geen dure merken aan en geen gouden kettingen om zich heen, ze staan daar met hun voeten op de grond. Ze hebben een ruggengraat die je niet breekt voor een mooi praatje, een handdruk of een deal.

Maar dan heb je die andere gasten. Die zogenaamde "mooi-weer" rappers die denken dat alles wel goed is zolang ze maar voor de camera lachen. Ze zetten hun handen in de lucht, posten wat vette foto’s en zingen over bling-bling en dure auto’s. En ik vraag me af: waar waren zij toen de wereld echt in de fik stond? Wanneer de strijd niet op Instagram gepost werd, maar gewoon op straat, waar je leven op het spel staat?

Je ziet ze niet als het erop aankomt. Ze zitten veilig in hun villa’s, met hun lippen verzegeld, hun vork in de hand en denken dat hun glamoureuze leven alles is wat we nodig hebben. Ze sturen je een mooie boodschap over positiviteit, maar als je ze vraagt om hun stem te gebruiken voor echte verandering, trekken ze zich terug in hun gouden kooi.

Het zijn diezelfde artiesten die je een show geven en je het gevoel geven dat alles oké is, maar zodra je naar de diepte van hun teksten kijkt, zie je niks dan leegte. Ze hebben het nooit over racisme, over de strijd, over het systeem dat ons verplettert. Waarom? Omdat het niet goed in hun merk past. Ze doen alsof ze begrijpen wat jij doormaakt, maar ze hebben geen idee.

Ze zitten in hun veilige bubbels, ver weg van de echte pijn. En zolang jij blijft lachen voor de camera en je “positief” houdt, blijf jij onderdeel van het probleem. Als artiest moet je meer doen dan lachen om je volgende hit. Je moet een standpunt innemen. Net als Public Enemy, die altijd zei: "WHAT WE GOT TO SAY … POWER TO THE PEOPLE, NO DELAY!" Ze gaven geen fuck om hun merk. Ze gaven om de mensen.

Dus luister goed: als je niet de ballen hebt om echt ergens voor te staan, hou dan je mond. Kies een kant. Laat je niet kopen voor wat likes, volgers of merken. Zeg iets dat ertoe doet, of stop met lullen over je gehuurde bak, waarvoor je een maandsalaris moest inleveren om zogenaamd 'fingerlicking' op beeld te staan.

"IF YOU DON'T STAND FOR SOMETHING, YOU'LL FALL FOR ANYTHING."
Public Enemy