Vrijwilligers en medewerkers van Stichting Hulptroepen Alliantie (SHA) zijn ‘misleid, gemanipuleerd en voorgelogen’ door Sywert van Lienden en zijn compagnons Bernd Damme en Camille van Gestel. Dat schrijven ze in een brief in de Volkskrant. De non-profitorganisatie SHA was de schil waarachter Sywert van Lienden en zijn twee compagnons verborgen dat ze via een haastig opgezette bv multimiljonair werden dankzij een schimmig tot stand gekomen commerciële deal met de overheid.
De oud-medewerkers maken duidelijk dat het dubieuze drietal ook binnen de eigen gelederen er alles aan deed om de malicieuze mondkapjesdeal verborgen te houden. Zo werden alle verzoeken om een bijdrage te leven gedaan uit naam van de SHA. Alle communicatie gebeurde met logo’s en mailadressen van de stichting. Op die manier werd ‘vakkundig elke commerciële intentie verborgen gehouden voor al deze mensen die de mondkapjesleveringen mogelijk hebben gemaakt.’ Daarover schrijven de vrijwilligers:
"Wij wisten echter van niets, en waren juist onder de indruk van hoe de mannen hun mediabekendheid, zakelijke ervaring en netwerk aanspraken en wisten te mobiliseren. En dat ze dit belangeloos ‘om niet’ deden. Nog dit voorjaar benadrukten ze dat ze toch al een jaar zonder baan zaten. Met de wetenschap van nu opnieuw dezelfde manipulatieve truc, ingezet om ons een impuls te geven om belangeloos door te gaan."
Volgens de oud-medewerkers hebben Sywert van Lienden, Bernd Damme en Camille van Gastel de legitimiteit van de Stichting misbruikt om zichzelf te verrijken: ‘Zij gebruikten de welwillendheid die de Stichting ten deel viel om meer dan 28 miljoen euro winst bij te schrijven op hun rekening.’
Over de recente publieke uitlatingen – of het gebrek daaraan – hebben de vrijwilligers ook geen goed woord over. Zo die er al zijn, zijn ze vooral bedoeld om te jammeren over hun eigen imago of om de zogenaamde rechtmatigheid van de deal te verdedigen:
"Wat zij nog steeds niet lijken te beseffen is welk onrecht zij hun eigen vrijwilligers, medewerkers en andere direct betrokkenen hebben aangedaan, mensen met wie ze dagelijks samenwerkten. Door zich maandenlang voor te doen als voormannen van een pure liefdadigheidsinstelling, hebben Bernd, Camille en Sywert ons bedrogen en misbruik gemaakt van onze goede wil. Hiermee hebben zij op schandalige wijze inbreuk gemaakt op onze morele integriteit, en hebben ze een deuk in het vertrouwen in maatschappelijke initiatieven in heel Nederland geslagen. Zonder het voorliegen had géén van ons meegewerkt en had het drietal dit nooit voor elkaar gekregen."
Eerder al hadden andere partners van de drie droeve dealers verbolgen gereageerd op het bedrog. Onder andere CoolBlue en Randstad die eveneens om niet diensten hadden geleverd, zeiden zich ‘belazerd’ te voelen. Deze week werd bekend dat de samenwerking met KLM waar Sywert van Lienden mee schermde, ook helemaal niet bestond. De briefschrijvers in de Volkskrant roepen Van Lienden, Damme en Van Gestel op het geld, de volledige 28 miljoen euro, ‘terug te geven aan de belastingbetaler’.
Eenzelfde motie van Farid Azarkan (DENK) werd deze week door een grote meerderheid van de Tweede Kamer aangenomen. Daar stemden alleen VVD, CDA en SGP tegen. De partners van Van Lienden hadden eerder al gezegd het geld gewoon te houden. Van Lienden hield nog even in het midden wat hij ermee zou doen. Volgens hem hing het er allemaal vanaf hoeveel reputatieschade hij zou oplopen en of hij nog ‘gewoon aan het werk’ kan. Zo ja, dan wilde hij wel een deel aan een maatschappelijk doel schenken. Bij Buitenhof noemde hij direct de kankerstichting. Die antwoordde vrijwel meteen het bloedgeld van Van Lienden niet te willen en dat hij het terug mag storten naar de overheid.
Update: Sywert van Lienden wil geen antwoord geven op de vraag of hij inderdaad het geld terugstort, zoals de briefschrijvers en de Tweede Kamer hebben gevraagd. Dat meldt het Parool. Het antwoord laat zich overigens wel raden, aangezien hij wel zegt dat hij ‘niets toe te voegen’ heeft aan wat hij al over die plannen heeft gedeeld. Dat deed hij onlangs in het tv-programma Buitenhof, waar hij zei het rendement van de mondkapjesmiljoenen te willen investeren in kankeronderzoek voor kinderen. Daar blijft hij bij, ook al heeft het KWF gezegd het geld van Van Lienden helemaal niet te willen.
Over de briefschrijvers zelf zegt Van Lienden dat hij zijn bedrog liever niet in de media bespreekt, maar dat de oud-medewerkers welkom zijn voor een gesprek. Vanuit de overheid loopt ondertussen nog een onderzoek naar de mondkapjesdeal van Van Lienden met het ministerie van VWS. Demissionair staatssecretaris van Binnenlandse Zaken liep daar vast op vooruit door te zeggen dat het ‘geen verkeerde redenering’ zou zijn als Van Lienden besluit zijn winst terug te betalen aan de overheid. Knops, zelf een CDA’er, had eerder al gezegd dat het een goede beslissing van Van Lienden van hem was om weg te gaan bij die partij.