Vrouwen voortrekken werkt, dus niet

Het College voor de Rechten van de Mens tikte de TU Eindhoven op de vingers over het beleid vrouwen voorrang te geven bij de invulling van vacatures. Maar het werkt wel, laat de universiteit bedremmeld weten. Is dat zo? Daar valt het nodig op af te dingen. Men kan zich met redenen afvragen of het doel van de TU/e eigenlijk wel haalbaar is.

Laten we eerst eens wat wetenschappelijke feiten op een rijtje zetten. Mannen en vrouwen verschillen van elkaar, niet alleen fysiek maar ook psychisch. En dat vertaalt zich in verschillende competenties en motivaties. Uiteraard zijn die verschillen niet zwart-wit; het gaat altijd over twee normaalverdelingen die deels maar zelden helemaal overlappen.

Die verschillen worden uitgedrukt in standaarddeviaties. Bij IQ-testen is één standaarddeviatie 15 IQ-punten; ongeveer het verschil tussen een gemiddelde MBO en WO student. Een paar interessante man-vrouw verschillen: Vrouwen zijn iets taliger (0,11 standaarddeviatie), mannen zijn beter in wiskunde (0,15) en veel beter in ruimtelijk inzicht (0,73). Vrouwen nemen subtiliteiten beter waar (0,38), zijn ordelijker (0,13), meer onzeker (0,33) en veel empathischer (0,97). Mannen zijn impulsiever (0,50), agressiever (0,84) en meer risico nemend (0,38).

Het grootste verschil echter vinden we in belangstelling voor mensen of belangstelling voor dingen: 1,35 standaarddeviatie verschil tussen de geslachten. Het IQ van mannen en vrouwen is gemiddeld 100; de spreiding is bij mannen echter een stuk groter. Er zijn meer mannelijke zwakzinnigen maar ook meer mannelijke hoogbegaafden.

Verder worden groepsverschillen die in het middengebied beperkt lijken, in de uiteinden steeds extremer. Mannen zijn langer dan vrouwen; in het gebied rond 180 cm is de man-vrouw verdeling ongeveer 60:40, bij 190 cm 90:10 en in het gebied rond 215 cm ongeveer 99:1. Zeer extreem dus. Dat fenomeen gaat ook op voor de bovengenoemde verschillen.

Nog even wat statistiek. Als eigenschap A bij 10% van de populatie voorkomt en een daarvan onafhankelijke eigenschap B eveneens, dan is de kans dat iemand over eigenschap A én B beschikt 10% van 10% dus 1%. Wat vragen we van een hoogleraar op een technische universiteit? Een IQ van toch wel minimaal 135 en een uitgesproken belangstelling voor dingen; een zeldzame combinatie in het algemeen en een extreem zeldzame combinatie bij vrouwen.

Wie verwacht dat men juist op een Technische Universiteit deze berekeningen ook wel zou kunnen maken, komt bedrogen uit. De TU Eindhoven heeft een maatregel ingevoerd dat vacatures voor hoogleraren en universitair hoofddocenten het eerste half jaar alleen voor vrouwen openstaan. Rector magnificus Frank Baaijens gaf in verschillende interviews al toe dat het vinden van geschikte kandidates geen sinecure is.

Wanneer hij vol trots vertelt dat hij zijn streefcijfers behaald heeft, laat hij achterwege te melden dat hij de schaars bevolkte visvijver inmiddels volkomen leeggevist heeft en het zo andere Technische Universiteiten onmogelijk maakt hem na te volgen.

Nog een reden dus om de uitspraak van het College voor de Rechten van de Mens met bescheiden instemming te verwelkomen.