Waant de boer zich onaantastbaar?

Met de opkomst van de BBB is de boer in het centrum van de macht beland. Dat heeft grote gevolgen voor de samenleving.

Er is in dit land slechts één beroepsgroep met directe politieke vertegenwoordiging. Andere beroepsgroepen, eveneens met maatschappelijke relevantie zoals verpleegkundigen, docenten en politiemensen, hebben het nakijken. Zij hebben geen minister noch en partijleider die hun belangen koste wat kost dient. Met de opkomst van de BBB is de boer in het centrum van de macht beland. Dat heeft grote gevolgen voor de samenleving, denk aan de stikstofcrisis, de emmissieuitstoot en het mestoverschot waar geen uitweg mogelijk lijkt omdat die ene groep geen strobreed in de weg mag worden gelegd. Die politieke rugdekking maakt overmoedig — dat bleek afgelopen week.

Wakker Dier heeft de NVWA verzocht handhavend op te treden tegen drie boeren van het programma Boer Zoekt Vrouw. In dit programma zien we de kalfjes van de drie melkveehouders gehuisvest op een manier die wettelijk verboden is. Kalveren worden direct na de geboorte bij hun moeder weggehaald. De manier van huisvesting van de jonge dieren is wettelijk vastgelegd: de kalfjes mogen in een eenlingbox gehuisvest worden maar ‘de wanden moeten zodanig zijn uitgevoerd dat naast elkaar gehouden kalveren elkaar kunnen zien en aanraken’. Op de boerderijen van de boeren in het programma is duidelijk te zien dat dit niet het geval is. 

Een van de boeren ‘herkent zich niet in de beschuldigingen’. Dat is raar. Het Besluit houders van dieren artikel 2.33.2 is namelijk heel helder.⁠ Kunnen de kalfjes elkaar aanraken en zien? Zo ja, dan voldoe je aan de wet, zo nee, dan voldoe je er niet aan. 

Op veel melkveehouderijen die ik de afgelopen jaren heb bezocht konden de kalfjes elkaar zien en aanraken. Daar waar het niet mogelijk was, maakte de boer hier altijd een opmerking over. ‘De nieuwe tussenschotten worden nog geleverd’, of: ‘het mag niet, maar ik doe het toch’. Ongeacht de situatie, iedere boer die ik sprak kende de huisvestingsregels voor kalfjes. 

Dat deze ‘op zoek naar de liefde’ boeren hun onjuiste manier van huisvesten zorgeloos op tv laten zien, zegt volgens mij iets over hun huidige positie in de maatschappij en de hand die ze boven hun hoofd voelen. Wie maakt me wat? Dat gevoel van onaantastbaarheid zagen we eerder bij de protesten op de snelweg toen boeren demonstreerden op plekken waar het nadrukkelijk niet was toegestaan. En nu lijkt die onaantastbaarheid ook op tv zichtbaar. Boeren die de wet (naar het schijnt) publiekelijk overtreden zonder angst voor vervolging, zonder schroom en zonder schaamte. Dat gedrag ondermijnt een rechtvaardige samenleving. Hierin is iedereen voor de wet gelijk en heeft niemand een beschermheer of -vrouwe. In een rechtvaardige samenleving worden collectieve problemen solidair opgelost. En in een rechtvaardige samenleving worden juist de meest kwetsbaren beschermd. Dat de kalfjes tot deze groep behoren lijkt me ontwistbaar.