Waar wraak leeft wankelen waarheden

Door een roodgloeiende hemel in het Midden-Oosten suizen straaljagers vermoeid over Teheran. Israël slaat toe. De zoveelste ronde in een conflict dat net zo oud is als de wrok die het voedt. Het is een eindeloze cyclus van dreiging en vergelding.

De nacht, ooit een deken van rust, is inmiddels een samenzweerder geworden. Ze fluistert richtingloze angst in de oren van slapeloze steden. De lucht siddert niet van verwachting, maar van herinnering. Zelfs de stilte lijkt haar adem in te houden. Een boze geschiedenis met een stoffige mantel en bloederige handen schuift opnieuw aan tafel. Hij roert in potten van het verleden, serveert trauma als hoofdgerecht en nodigt rivalen uit om opnieuw te proeven van wat zij al duizenden keren hebben gegeten.

De wraak glimlacht. Ze is geduldig. Ze woont in moeders die zonen begraven en in vaders die zwijgen. Ze glipt mee in kinderboeken en rust op schouders die al generaties krom zijn van verlies. Ze zingt wiegeliedjes in ondergrondse schuilkelders en noteert gezichten voor de volgende ronde. Waar wraak leeft wankelen waarheden. Moe en ontdaan van hun glans spreken zij in echo’s. Wat gisteren nog een aanval was, is vandaag zelfverdediging.

Ergens in de marge van deze logica worden oude boeken opengeslagen. De Joodse Bijbel ingezet als eigendomsakte om gronden mee vast te leggen als erfgoed van God. De Koran ernaast, als routekaart vol profetie en richting maar vooral gebruikt om te rechtvaardigen. Wat ooit bedoeld was als troost en als moraal is nu een dodelijk en verwoestend instrument geworden. Heiligheid als eigendomsbewijs. Geloof als legitimatie voor nog meer loopgraven.

Ondertussen is de aarde vermoeid, uitgeput, versleten van het dragen van zoveel graven. Grenzen fluisteren over hun onzekerheid omdat ze steeds verdwijnen in stof en bloed. Bergen staan erbij als oude generaals, moe van alles wat op hun rug is uitgevochten. Bomen kraken als oude vrouwen die teveel hebben gezien. Rivieren trekken zich liever terug en de wind waait schichtig rond uit angst om nog meer vuur mee te dragen.

Terwijl de hemel met vuur oplicht in het Midden-Oosten en de wereld opnieuw schrikt, dansen de headlines. Pushmeldingen glinsteren op schermen en een zoveelste oorlog, die zich maar al te goed leent voor breaking news, ploft als vertrouwde gast neer in onze huiskamers. Alsof hij thuishoort tussen het weerbericht en de beurskoersen. Intussen zwijgen de lichamen. Ze worden gestapeld in cijfers en tabellen, verstopt in zinnen als “collateral damage” of “militair doelwit”.

We kijken met ingehouden adem. Met afschuw. Met routine. Al lijkt het allemaal ook best verslavend. Stiekem fantaseren mensen vanuit een vredig, comfortabel en land vol overvloed over hoe het zou zijn om de eigen democratie af te breken en de sleutel van haar torentje weg te geven aan een autocraat die oorlogstaal predikt tegen haar zondebokken. Ze glimlachen bij de gedachte en moedigen elkaar aan om de fascist tenminste nóg een kans te geven.

Terwijl we nog staren naar de flitsende beelden in het Midden Oosten, heeft de ochtend zich alweer teruggetrokken. Ze durft de stad niet meer in. De zon staat wat later op want ze weet: er liggen weer lichamen onder het puin. De dag wil liever niet schijnen in een wereld die zichzelf niet meer durft aan te kijken. De wind waait behoedzaam langs ingestorte muren. Een huilend kind. De tijd tikt door terwijl onze eigen democratieën op de achtergrond verdampen in een moreel vacuüm.

Toch blijft de zon vertwijfeld hangen aan de rand van de wereld. Tegen beter weten in wacht ze op het menselijk vermogen om zichzelf terug te vinden. Om iets rechtop te zetten in een wereld die omvalt. Ze wacht op een glimp van moed, niet op het slagveld, maar aan de keukentafel, in het stemhokje, in het verzet tegen onverschilligheid. Zolang ze wacht, is er nog licht. Al dringt de schemering nu wel aan.