Waarom Internationale Vrouwendag belangrijker is dan ooit

Op 8 maart vieren we Internationale Vrouwendag: een dag van erkenning, solidariteit en strijd. Hoewel we in Nederland (en in veel andere landen) grote stappen hebben gezet richting gendergelijkheid, is deze dag urgenter dan ooit.

Waarom? Omdat vrouwenrechten, waarvoor generaties hebben gevochten, opnieuw onder druk staan. Omdat patriarchale idealen zich steeds nadrukkelijker manifesteren, subtiel via sociale media-trends, expliciet in politiek beleid.

In de VS maakt het omstreden ‘Project 2025’ deel uit van een bredere conservatieve beweging die traditionele genderrollen opnieuw wil verankeren. Hoewel het document niet letterlijk oproept tot het afschaffen van het homohuwelijk, legt het wel een sterke nadruk op heteroseksuele, traditionele huwelijken. Dit kan de bescherming van LGBTQ+-rechten ernstig verzwakken.

En laten we onszelf niet voor de gek houden: deze conservatieve golf waait ook over naar Nederland. Kijk naar de groeiende ‘tradwife’-beweging, waarin vrouwen zich bewust onderwerpen aan traditionele rollen. De man als kostwinner, de vrouw als huisvrouw en moeder. Voor sommigen is dit een persoonlijke keuze, maar de beweging draagt bij aan een romantisering van genderongelijkheid en zet de klok symbolisch terug.

Wanneer traditionele genderrollen worden versterkt en gehoorzaamheid en afhankelijkheid worden geprezen, verkleint dat de autonomie van vrouwen. Minder financiële onafhankelijkheid, minder zeggenschap over hun eigen leven en lichaam. En precies dát is een voedingsbodem voor schadelijke machtsverhoudingen in relaties.

Als relatiepsycholoog zie ik de schrijnende gevolgen. Intiem geweld (fysiek, psychisch of economisch) floreert in een omgeving waarin vrouwen systematisch minder macht hebben. Femicide, de moord op vrouwen omdat ze vrouw zijn, is daar de meest extreme uiting van.

Juist nu moeten we onze stem laten horen. Niet alleen om te vieren wat er is bereikt, maar om ons te verzetten tegen de achteruitgang. Tegen beleid dat rechten dreigt te schenden. Tegen sociale bewegingen die vrouwen opnieuw willen terugduwen in beperkende rollen.

Dus als je twijfelt om op 8 maart deel te nemen aan een demonstratie of evenement, denk dan aan de vrouwen die nooit meer kunnen spreken. De slachtoffers van femicide. De vrouwen die vastzitten in gewelddadige relaties zonder uitweg.

Zolang gendergelijkheid geen vanzelfsprekendheid is, blijft Internationale Vrouwendag bittere noodzaak.