Wakker worden om het lerarentekort tegen te gaan

Net als ons land kampen de Verenigde Staten ook met een joekel van een lerarentekort. Prognoses geven aan dat er rond 2026 zo’n 200.000 leraren te weinig zijn. Dit probleem speelt met name in de armere wijken en in de landelijke gebieden. Om deze tekorten aan te pakken worden allerlei strategieën uit de kast getrokken om meer mensen te enthousiasmeren om voor het vak van leraar te kiezen. Hierbij moet worden gedacht aan onder andere het verhogen van het salaris, het werven van getalenteerde en gemotiveerde studenten, het verminderen van de werkdruk en het opzetten van speciale programma’s om mensen uit andere beroepen te verleiden tot het volgen van een traject als zij-instromer.

Deze acties komen in grote lijnen overeen met hoe we in Nederland omgaan met het werven van nieuw onderwijspersoneel. Zo werd hier bijvoorbeeld in het begin van dit jaar door de overheid de grootse en meerjarige campagne ‘Werken met de Toekomst’ gelanceerd. Hierin worden zaken als het salaris, de betekenis van het werk en de ontwikkelmogelijkheden onder de aandacht gebracht. Volgens de nieuwsbrief van de Rijksoverheid blijken dit namelijk de thema’s te zijn die potentiële zij-instromers en onderwijsprofessionals het belangrijkst vinden. Verder valt in het manifest te lezen dat ze met de campagne een positief en realistisch beeld willen schetsen over werken in het onderwijs. En er wordt natuurlijk ook benadrukt dat een leerkracht hard moet werken, maar tevens het verschil kan maken voor leerlingen en studenten.

Tot zover weinig verrassende info met betrekking tot de verschillen in aanpak om meer leraren te werven in Amerika en in ons land. Tot ik onlangs in onder andere dagblad De Limburger een bijzonder artikel las. Het stukje ging over het feit dat leraren uit de Amerikaanse staten New York en Californië die willen gaan werken in Oklahoma eerst moeten gaan bewijzen dat ze niet te links ofwel te ‘woke’ zijn. Het schijnt dat de onderwijsautoriteiten van deze staat een lijst met vijftig vragen hebben samengesteld onder de naam ‘America First-test’, vernoemd naar de heersende denkbeelden van president Donald Trump. Op deze manier moet voorkomen worden dat leerlingen zogenaamd geïndoctrineerd worden door té linkse onderwijzers. Zo zou bijvoorbeeld moeten worden onderwezen dat er in 2020 tijdens de presidentsverkiezingen ‘discrepanties’ hebben plaatsgevonden. Daarnaast is het genderthema onder andere ook al een tijd een heikel punt van discussie in het Amerikaanse onderwijssysteem. Uiteraard stuit dit bedenksel op veel weerstand, met name onder lerarenbonden. Zij zijn bang dat zo’n woke-test veel nieuwe leraren zal tegenhouden om voor dit mooie vak te kiezen.

Woke, afgeleid van het Engelse voltooid deelwoord voor to wake (up), betekent in letterlijke zin wakker worden of ontwaken. De term heeft de laatste jaren in toenemende mate aan kracht gewonnen. Vanuit Amerika kwamen er steeds meer geluiden over het toegenomen woke-isme richting de Europese landen. In vrij korte tijd heeft het begrip in bepaalde kringen voor een tweedeling gezorgd, waarbij het zogenaamde woke-zijn meestal gerelateerd wordt aan het hebben van een linkse mening en levenshouding. De diverse soorten media, zoals kranten, en het onderwijs zijn hier met name onderhevig aan geworden. Objectiviteit wordt steeds meer in twijfel getrokken waardoor subjectiviteit aan terrein wint als basis voor het aannemen en verspreiden van de waarheid. Laat indoctrinatie bijvoorbeeld nu juist nét zo’n subjectief begrip zijn geworden. Want waar mensen aan de ene kant beweren dat nieuwsmedia onwaarheden verkopen en scholen aan de hand van misleidende lesmethodes leerlingen bepaalde denkwijzen opdringen, worden vervolgens juist door diezelfde mensen andere denkbeelden als de waarheid opgedrongen. ‘Indoctrinatie’ van twee kanten dus, waarbij subjectiviteit en objectiviteit in het midden met elkaar lijken te botsen.

De diverse vormen van social media hebben een en ander nog meer in de hand gewerkt. Filmpjes en berichten van mensen die bepaalde gebeurtenissen en feiten tegenspreken en weerleggen, worden vaak klakkeloos geloofd met als gevolg dat bepaalde denkwijzen verder worden verspreid in de maatschappij. Dit werkt soms als een digitale olievlek. Wanneer je een seconde te lang naar zo’n bepaald filmpje in je tijdlijn kijkt, zullen er spoedig meerdere met een soortgelijke strekking volgen. Dit kan wereldbeelden vervormen, ongeacht van wat nu dé waarheid met betrekking tot het thema zal zijn. Het is aan ons als onderwijzers nu juist de taak om, aan de hand van objectieve media en deugdelijke lesmethoden, te zorgen voor het overbrengen van kennis, het scheppen van duidelijkheid en meer dan ooit voor het bewaken van rust.