Wandelen op de Westbank als vorm van bezetting

Onlangs ondernam ik een comfortabele wandeling met familie en gasten. We liepen van het dorp Battir in het westen van Bethlehem door de Makhrour vallei naar Beit Jala, waar we momenteel wonen. Op weg naar Beit Jala zagen we opeens enkele jongvolwassenen met een keppel. Ze zagen er ontspannen uit. Misschien droegen ze een wapen, maar dat was dan niet zichtbaar.

Waar we liepen was het zogenaamde gebied C op de Westoever, grenzend aan gebied A. Meer dan 60 procent van de Westelijke Jordaanoever is gebied C en staat onder directe Israëlische militaire controle. Het wordt algemeen beschouwd als het gebied dat in de planning staat voor de verdere Israëlische kolonisatie en annexatie. Voor iemand zoals ik die geïnteresseerd is in de functies van taal, is het onthullend om te zien hoe met benamingen als gebied A, B, C of Z (er is een restaurant in Ramallah genaamd ‘gebied D’) het Palestijnse land naamloos en anoniem wordt gemaakt. In taalkundig opzicht wordt het zo een ‘leeg’ land, klaar om te worden ingenomen.

Mary, mijn vrouw, wees naar de nabijgelegen privégrond van de burgemeester van Beit Jala, die direct aan de vallei grenst. Boven de heuvel is de plaats waar het Makhrour-restaurant vorig jaar is gesloopt, een plek nu overgenomen door het Joods Nationaal Fonds, eigenaar van veel grond in Israel. Op de een of andere manier kreeg ik het gevoel dat de jonge kolonisten die we zagen lopen met hun wandeling een boodschap wilden uitdrukken en een punt wilden scoren, namelijk dat ze door hier te wandelen het recht hebben zich het land toe te eigenen.

Natuurlijk zijn er nederzettingen in de buurt en ik vermoed dat er hier en daar ook Israëlische camera’s zijn die de prachtige Palestijnse olijfgaarden en de wandelaars in de gaten houden. Na de reis las Mary een Facebook-bericht waarin een andere wandelaar uit Beit Jala opmerkte dat ze enkele ‘settler-schaapherders’ in dezelfde wadi was tegengekomen.

Een gast in mijn groep, zelf joods, vroeg ​​of je er ook niet anders naar kunt kijken: zijn we niet allemaal verschillende mensen – joden, moslims en christenen – die het land bewandelen dat we gezamenlijk claimen? Is dit niet een vorm van samenleven of een voorbeeld van hoe iedereen, hoe verschillend ook, van hetzelfde mooie land kan genieten?

Ik antwoordde dat als gevolg van de bezetting de naakte machtsverhoudingen geen ruimte bieden voor deze zeer utopische visie. In januari kondigde de huidige Israëlische minister van Onderwijs Bennett, lid van de extreemrechtse Joods Tehuis-partij, aan: “Vandaag bieden we het Land van Israël grote steun en blijven we de Joodse nederzettingen in gebied C ontwikkelen. Met daden, geen woorden. In Judea en Samaria zijn natuurgebieden met ongelooflijke landschappen. We zullen de bestaande uitbreiden en ook nieuwe plekken ontwikkelen. Ik nodig alle Israëli’s uit om het land te verkennen, naar Judea en Samaria te komen, te wandelen, het zionistische project te ontdekken en voort te zetten.” (Merk op hoe Bennett ‘gebied C’ tussen het bijbelse ‘Land van Israël’ en ‘Judea en Samaria’ sandwicht. De laatste benaming staat ook vermeld op het Israëlische visum dat ik aan de grens of via het Palestijnse Ministerie van Binnenlandse Zaken ontvang).

Naar verwachting zal Trump deze week in het voetspoor van de Holocaust-herdenkingen de Israëlische kolonisatie van de Westelijke Jordaanoever niet langer als strijdig met het internationaal recht beschouwen en de weg vrijmaken voor Israël om de Jordaan-vallei en straks wellicht andere delen van de Westelijke Jordaanoever te annexeren. Het politieke standpunt van de VS versterkt natuurlijk de nederzettingen- en annexatiepolitiek, ook op de grond, zoals hier in Battir en Wadi Makhrour.

De AEI, mijn werkgever, werkt samen met een school in Battir, waarvan een groep van 50 Palestijnse tienerscholieren als zogenaamde advocacy-activiteit de toeristische ontwikkeling van Battir koos, gezien de vele prachtige wandelpaden en het feit dat het een World Heritage Site is. De school ligt aan een beroemd spoorweggetje, ook in gebied C, precies langs de zogeheten Groene Lijn die de Westbank van Israël scheidt. De school wordt gemonitord door Israëlische camera’s en soms bezocht door mensen van de bitachon [Hebreeuws voor veiligheid]. De leerlingen hebben op de speelplaats het gevoel van buitenaf bekeken te worden.

De scholieren zijn van mening dat het project hen helpt om hun persoonlijkheid te ontwikkelen en de omliggende Palestijnse landen en boomgaarden beter te waarderen. Natuurlijk is er de bekende doorn in het oog, het afval dat door picknickers in of nabij de vallei wordt weggegooid. De scholieren voeren actie om de omgeving schoon te houden.

(In gebied C is er overigens nauwelijks Palestijnse politie en het Israëlische leger is er niet bezig met de gewone law-and-order taken. Deze gebieden worden dan ook regelmatig door Israëlische bedrijven als illegale dumpplaats gebruikt. Sommige gebieden C staan ​inmiddels bekend om hun drugshandel. Mijn vermoeden: annexatie en overname worden ingeleid met het naamloos maken van het land, of door het gevaarlijk, vuil, wetteloos, enzovoorts, te maken).

Het is duidelijk dat het opruimen van afval en voorkomen van het weggooien ervan een belangrijke zaak en taak is, ook in het Palestijns onderwijs. Maar het belangrijkste probleem vormen volgens de scholieren de oprukkende nederzettingen en de activiteiten van kolonisten die de wandelpaden ongemakkelijk of onveilig maken voor Palestijnen om op te lopen. Ze noemen de aanleg van een nieuwe weg voor kolonisten, hun aanwezigheid in de buurt van Palestijnse wandelgebieden, de opening van religieuze en archeologische plaatsen voor Israëlisch toerisme via de nederzettingen. Het land, ook rond Battir, is vol met echte of geclaimde graven van joodse, islamitische en christelijke heilige personen, of plaatsen die geassocieerd worden met diverse religieuze gebeurtenissen.

Walajeh is een nabijgelegen dorp met een ingewikkelde geschiedenis van verdrijving en hervestiging. Het wordt geconfronteerd met veel huizenverwoestingen. Binnenkort gaan de dorpsbewoners daar hun traditionele picknickplaats in de buurt van de bron van Ein Haniyeh missen, ook al in gebied C. De bron en picknickplaats worden nu nog bezocht door Joden en Palestijnen. Het checkpoint van Walajeh wordt straks dieper de Westbank in opgeschoven zodat de bron en picknickplaats buiten bereik komen, laat staan ​​dat het gebied door Palestijnen kan worden ontwikkeld voor toerisme. In de christelijke religieuze folklore is de bron de plaats waar de apostel Filippus een Ethiopische Eunuch doopte die op weg was naar Gaza.

Ik herinner me dat jaren geleden met de bouw van de Muur ten noorden van Bethlehem het bijbehorende checkpoint ook verder naar het zuiden werd verplaatst, naar de stedelijke rand van Bethlehem. Na enige tijd merkte ik dat het gebied achter de controlepost, dat ooit deel uitmaakte van Bethlehem, op de een of andere manier plots Israëlisch werd. Het viel bijvoorbeeld op tijdens het wandelen in dat gebied dat ineens uit een draagbare radio langs de weg luide Hebreeuwse muziek klonk.

In het geval van het Graf van Rachel, een religieuze plaats voor de drie godsdiensten in het noorden van het Bethlehemse stedelijke gebied, vindt verborgen annexatie plaats omdat Palestijnen, nu het achter de muren ligt, zich nog maar nauwelijks herinneren hoe het graf er ooit uit zag. Jongere generaties hebben niet het gevoel dat het nog deel uitmaakt van hun levende, eigentijdse identiteit.

Annexatie kan formeel plaats vinden, wat erg genoeg is, maar daarnaast is het sluipende proces van praktische annexatie zeker zo problematisch.