Wat heb je aan geld als de ijskap smelt

Ook als de wereld verder opwarmt en de klimaatproblemen groter worden, zal olie- en gasreus Shell geen enkele moeite hebben om investeerders en aandeelhouders te vinden, zegt Ben van Beurden, algemeen directeur van Shell. “De opwarming van de aarde zal de waarde van Shell niet aantasten. Als investeerders afhaken, komen daar anderen voor terug. Het betekent waarschijnlijk iets minder kerken en universiteiten, maar meer hedgefondsen. Shell zal altijd investeerders vinden.”

Daarmee steekt Shell de middelvinger op naar iedereen die streeft naar een meer duurzame energievoorziening. Fossiele energie, die al sinds mensenheugenis in olie- en gas is opgeslagen, zou volgens het fossiele denken nu in een generatie verjubeld kunnen worden. Dat denken geeft aan hoe schokkend de zelfzucht is in de top van het Koninklijke Shell. 

Shell boort naar fossiele brandstoffen in de Chukchi Zee, ten noorden van Alaska, maar zwijgt in alle talen over wat precies de bedoeling is. In juli, toen de belangrijkste vergunningen binnen waren is het boren begonnen. Shell heeft haast, omdat de werkzaamheden op het boorplatform Polar Pioneer op 28 september alweer moeten stoppen vanwege het oprukkende ijs. Aandeelhouders van Shell uiten grote kritiek op de oliemaatschappij, maar die lijkt daar niet van wakker te liggen. Ondanks de gedaalde olieprijs, de hoge kosten van het boren en de onvrede onder de aandeelhouders, zet Shell door. Het laatste ongerepte stuk van onze planeet is niet veilig voor de exploratiedrift van Ben van Beurden. 

Lord Brown, de voormalig topman van Shell-concurrent BP, die zelf in 2006 een olieramp veroorzaakte in Alaska waarschuwt Shell om voorzichtig te zijn, zowel uit ecologisch als economisch perspectief.  De sterk gedaalde olieprijzen kunnen de 6 miljard euro die Shell tot nu toe in het project stak niet rechtvaardigen, ook niet als lange-termijn investering. En de risico’s op een milieuramp zijn op geen enkele wijze in te schatten, laat staan verantwoord te nemen. 

Greenpeace en andere NGO’s protesteren fel tegen de proefboringen, net als de Partij voor de Dieren doet. Presidentskandidaat Hillary Clinton geeft aan dat het boren de moeite niet waard is en onverantwoorde risico’s met zich brengt, maar Shell lijkt onvermurwbaar. Niet nieuwe energie heeft de aandacht van de energiereus, maar fossiele energie, koste wat het kost. 

Van Beurden erkent dat het ‘bijzonder moeilijk’ zal zijn om te voorkomen dat de aarde meer opwarmt dan 2 graden. Een consequentie daarvan zou echter zijn dat een groot deel van de wereldbevolking het recht op meer energiegebruik wordt ontnomen, vindt hij.

Waarmee hij aangeeft dat wat Shell betreft alle wereldburgers in staat gesteld moeten worden de fouten van het rijke Westen over te nemen en te herhalen, alvorens ruimte zou ontstaan voor nieuwe vormen van energie-opwekking. Na ons de zondvloed, maar dan een stuk dichterbij dan in de tijd van Lodewijk de 14e het geval was. 

De Noordelijke ijszee en Siberische toendra’s  worden algemeen erkend als unieke natuurgebieden. Onder de bodem daarvan bevindt zich een grote hoeveelheid olie en gas. Maar de boringen door Shell en anderen brengen grote milieurisico’s met zich mee in deze onherbergzame gebieden, waar in geval van een ramp nauwelijks hulp geboden kan worden. Wetenschappers voorzien dat de olie- en gaswinning in de Siberische toendra’s zorgt voor dubbele klimaatschade. Het verwijderen van de struiken voor deze winning laat de ondergrond ontdooien, waardoor methaan, een van de sterkste broeikasgassen, vrijkomt. Daarnaast zijn de gevolgen van olielekkage niet te overzien.

De bescherming van het Noordpoolgebied wordt veel te veel overgelaten aan de buurlanden van dit kwetsbare gebied, belanghebbenden met een slechte reputatie op het gebied van natuur- en milieubescherming. Voor het Noordpoolgebied zouden dezelfde regels moeten worden afgesproken als die nu gelden voor Antarctica: geen grondstoffen winnen. In ieder geval zou er een moratorium moeten gelden voor de eerste helft van onze eeuw. De 40 dagen zonder Shell die Greenpeace organiseerde, lopen op 27 september af. Maar als Shell niet beweegt in de goede richting is er alles voor te zeggen de actie te verlengen tot het einde van dit jaar. Voor de hele periode waarin we op de zak van komende generaties leven. 

cc-beeld: Day Donaldson