Weet waar je aan begint als je Israël een koloniaal project noemt

Volgens veel aanhangers van de BDS-beweging in Nederland is een tweestatenoplossing voor het conflict tussen Israëli en Palestijnen in beginsel onrechtvaardig. Israël is immers een koloniaal project. Daarom dient deze staat onderworpen te worden aan Boycot, Desinvestering en Sancties, tot ze de handdoek in de ring werpt en de rechten van de Palestijnen erkent zoals die zijn vastgelegd door de VN. Het komt erop neer dat Israël de bezetting moet beëindigen en de terugkeer van de Palestijnen naar hun geboortegrond garanderen.

Op het eerste gezicht klinkt dat aantrekkelijk en overtuigend. Een liquidatie van de staat Isräel betekent dekolonisering en bevrijding. Laten we dan ook met zijn allen niet rusten voor recht gedaan is aan de Palestijnen. Daar kan de hele wereld zijn voordeel mee doen. Op het tweede gezicht doen zich toch wel enige haken en ogen voor. Zo vertonen de migratiegeschiedenissen van Europa en Palestina treffende parallellen.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog stond het Ottomaanse Rijk aan Duitse zijde. Dat bestreek toen nog behalve het huidige Turkije het gehele Midden-Oosten op Egypte na. Daarom beloofden de geallieerden de Arabieren onafhankelijkheid. Hun vertegenwoordigers werd vervolgens bij de vredesonderhandelingen in Versailles de deur gewezen. Engeland en Frankrijk verdeelden doodgemoedereerd het Midden-Oosten onder elkáár. Als doekje voor het bloeden noemde men deze nieuwe koloniën mandaatgebied van de Volkenbond. De nieuwe machthebbers waren zogenaamd beheerders in opdracht van de wereldgemeenschap. Bijna elk conflict in het Midden-Oosten vindt zijn oorsprong in dit grote bedrog, dat wij wél maar de Arabieren nóóit vergeten zijn. Het bepaalt hun politieke keuzes tot op heden: als de vertegenwoordiger van een westers land je de hand geeft, tel dan je vingers na.

Palestina kwam onder beheer van de Britten, die al gauw merkten dat zij zich tot de nek in een wespennest hadden gestoken. De Arabische bevolking van het gebied had steeds minder op met het groeiend aantal Joodse immigranten, die meestal onder de hoede van Zionistische organisaties het land binnen kwamen. De Britten stelden de ene immigratiestop na de andere in maar die  werden die op tal van manieren omzeild. Vaak letterlijk want – zeker in de laatste periode na het eind van de tweede wereldoorlog – arriveerden deze illegalen op wrakke schuiten, uitgereed door netwerken van wat wij nu mensensmokkelaars zouden noemen. Met de Britten in de rol van Frontex en de Libische kustwacht tegelijk.

Palestina had destijds te maken met de illegale immigratie van mensen op zoek naar een beter leven vrij van armoe, vervolging, discriminatie en onderdrukking. Als dat een koloniaal project is, dan geldt dat ook voor wat zich nu aan migratiedramatiek afspeelt in de Middellandse Zee en op de landgrenzen van Europa. Zie de vluchtelingenkampen op Lesbos. Zie de recente gebeurtenissen in Ceuta. Destijds sloten de Britten door hen tegengehouden joodse immigranten op in twaalf kampen op Cyprus.

Het winkelcentrum achter mijn huis is tegenwoordig bijna geheel in Turkse handen. Anders zou het nu leeg staan. Typisch voorbeeld van de ontwikkeling: de bloemist besloot zich te concentreren op zijn hoofdvestiging in Delft. Binnen een paar weken nam een jonge vrouw van Turkse afkomst de winkel over zodat wij er weer voor onze bloemen en planten terecht kunnen. Uitvloeisel van een koloniaal project? Joost Eerdmans, Joost Niemöller en Geert Wilders zullen dit zeker beamen. De geschiedenis van Palestina is een tragedie maar wie de joden ervan beschuldigt kolonisten te zijn, moet wel beseffen wie dan nog meer onder die definitie vallen en in welk politiek vaarwater je terecht komt.

Temeer daar nóg een vraag opdoemt die de BDS beweging liever ontwijkt: waar moeten de joden heen als de Palestijnen hun geboortegrond en hun erfgoed weer in het bezit hebben genomen? Is er dan nog wel ruimte voor deze kolonisten? Wat is een rechtvaardige behandeling voor hén en hoeveel generaties blijf je kolonist? De Palestijns-Nederlandse Ieman Rashed zegt in het Nederlands Dagblad : “Een Palestijn – moslim of christen – kan prima met een Jood onder één dak wonen. Maar niet met een zionist. Geen enkele Palestijn wil dat”. Op de vraag of dan alle zionisten moeten vertrekken antwoordt zij: “In principe wel. Laat Europa hen een stuk van zijn eigen land geven. Dan krijgt Europa meteen ook het zionisme weer terug. Het Westen voelt zich natuurlijk schuldig over de Holocaust. Wij ontkennen die ook niet. Maar moeten Palestijnen daarvoor nu nog steeds opdraaien?”

Wordt hier geopteerd voor opvang in de regio nadat de joden eerst politiek gezuiverd zijn? En dan nog: als je het zionisme hebt afgezworen, waar moet je dan blijven als Palestijnen zich weer op hun oorspronkelijk grondbezit hebben gevestigd? “Wie dan leeft, die dan zorgt” is een al te oppervlakkige benadering van deze problematiek. Daarop zou de BDS een duidelijke en transparante visie moeten ontwikkelen. Volgens de FAQ van BDS houdt de beweging zich overigens buiten discussies over de toekomst ná de bevrijding. Dat is té gemakkelijk.

Een bijgedachte maar wel één die niet mag ontbreken: de Palestijnen lijden niet alleen onder de Israëlische bezetting, zij zijn ook nog het slachtoffer van interne onderdrukking. Hamas is immers een uiterst rechtse vrouwvijandige organisatie die vanuit een ondergrondse bunkerstad de bevolking onderdrukt. De activisten leggen de Gazanen dwingend een levensstijl op die de meeste leuke dingen des levens verbiedt en haram verklaart. Hamas is dan ook het tegendeel van een bevrijdingsbeweging.

Daar blijft het niet bij. Het lijkt wel of de Palestijnen de laatste twintig jaar zelf een intern tweestatensysteem in zijn gerommeld. De Hamas-leiding heeft Gaza in feite onafhankelijk verklaard. De officiële regering op de Westbank in Ramallah is een interimbewind onder leiding van de grijze president Abbas. Al zijn ministers behoren tot de Fatah -beweging, die net als de PvdA onderdeel uitmaakt van de Socialistische Internationale. De overige partijen komen er niet aan te pas. Sinds 2005 zijn geen verkiezingen gehouden. Dat is op zijn zachtst gezegd niet zo feestelijk. Er bestaat onder de Palestijnen geen organisatie die zich daadwerkelijk democratisch heeft gelegitimeerd.

De Palestijnen wachten op een dubbele bevrijding. Recht doen mag er tenslotte niet toe leiden dat twee niet door de volkswil gelegitimeerde organisaties de vrije hand krijgen en de buit binnenhalen. Natuurlijk is het aan de Palestijnen om zichzelf te bevrijden maar wie weet, kun je dit aspect van hun bevrijding van buitenaf steunen. Ook over dit element vindt te weinig discussie plaats in de BDS-beweging.

Voor het overige ben ik van mening dat de toeslagenaffaire niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de kwestie rond het Groninger aardgas evenmin.