Weinig erkenning eindexamenleerlingen

De pandemie heeft bij veel mensen diepe sporen achtergelaten. Op lichamelijk en mentaal gebied. Maar daar lijkt onderwijsminister Dennis Wiersma geen boodschap aan te hebben. 

Op 27 februari 2020 werd de eerste coronabesmetting in Nederland geregistreerd. Het Journaal zond destijds beelden uit van een hermetisch afgesloten woning, ergens in Brabant. Achteraf bleek dat er eind januari al tientallen mensen aan corona gerelateerde klachten hadden ontwikkeld. Zij testten later in februari dan ook alsnog positief. Iets meer dan drie jaar later, op 10 maart 2023 om precies te zijn, werd via de Rijksoverheid bekendgemaakt dat het kabinet, op advies van het OMT, had besloten dat alle coronarestricties konden komen te vervallen. Momenteel zijn we met z’n allen blijkbaar in een zogeheten endemische fase aangekomen, waarin het virus nog wel rondgaat, maar waarbij de meeste mensen de ziekte hebben doorgemaakt of zijn gevaccineerd. Covid-19 lijkt vanaf nu niet meer tot grote maatschappelijke en economische problemen te leiden, al wordt er wel nog een beroep gedaan op ieders gezond verstand om eventuele besmettingen te voorkomen. Deze regels zijn inmiddels alom bekend, maar worden nog maar weinig nageleefd.

De pandemie heeft bij veel mensen diepe sporen achtergelaten. Op lichamelijk en mentaal gebied. De gevolgen ervan zijn dan ook nog niet voorbij en vergeten. Maar daar lijkt onderwijsminister Dennis Wiersma geen boodschap aan te hebben. Hij schreef in november van vorig jaar al aan de Tweede Kamer dat na drie jaar van diverse aanpassingen de examenperiode dit schooljaar weer zo goed als hetzelfde zal zijn als voor corona. Waar in 2020, net na de uitbraak van de pandemie en ten tijde van de eerste lockdown, de eindexamens in het voortgezet onderwijs zelfs helemaal niet doorgingen en in de daaropvolgende jaren een aantal welkome versoepelingen werden gehanteerd, zal dit schooljaar alleen het tweede tijdvak verlengd worden van vier naar tien dagen. Dit betekent concreet dat er onder andere geen zogeheten ‘duimregeling’ meer gehanteerd zal worden, waarbij de leerling een ‘duim’ mocht leggen op een onvoldoende om zo alsnog te kunnen slagen. En ook zal er dit jaar, naast het eerste en tweede tijdvak, geen derde tijdvak meer plaatsvinden, waarin herexamens afgenomen kunnen worden.

Wat we ons moeten realiseren is dat de lichting die nu de eindexamens zal gaan maken, maar liefst drie jaar te maken heeft gehad met onderbroken leerjaren, voorzien van enkele lockdowns, minimaal zes volledige maanden online lessen volgen en weinig échte sociale interactie. Daarnaast speelden zaken als ziekte, onzekerheid en angst over het virus en wat de toekomst zou gaan brengen mee ten tijde van een groot gedeelte van hun ontwikkeling. Bedenk daarbij dat een leerling die nu vijftien jaar is, maar liefst een vijfde van zijn of haar leven te maken heeft gehad met de coronaperikelen en iemand van achttien jaar een zesde deel. Dit zijn feiten die niet moeten worden onderschat.

‘Soms, als ik aan die periode terugdenk, roept dat emoties op van angst en verdriet’, vertelde de nu twintigjarige Sanne Daniëlle onlangs in dagblad Trouw. Ze geeft aan dat met name de tweede lockdown haar op een mentaal dieptepunt bracht, waarin ze naar eigen zeggen ‘meer tranen liet dan dat ze heeft gelachen’. Ze is niet de enige. In een onderzoek van het RIVM gaf 45% van de jongeren aan zich vaak eenzaam te voelen en had bijna 35% last van depressieve gevoelens. Dat zijn cijfers die de hoogspanning rondom het voorbereiden en het maken van de examens niet op een positieve manier zullen beïnvloeden. Iets meer coulance, bijvoorbeeld in het aanbieden van een extra herkansing, was dan ook op z’n plaats geweest om ook de examenlichting van dít jaar enigszins tegemoet te komen. Het zou een stukje erkenning geven aan een bijzonder lastige periode, waarin het leven zo goed als stilstond maar de wereld wel gewoon doordraaide.