Wensbrief 2018 aan de Publieke Omroep

Als er bij de talkshow van Jeroen Pauw een allochtoon aan tafel zit, is het vaak een vreemd type. Gaat het bijvoorbeeld over de islam, dan kun je er bijna zeker van zijn dat er een moslim met een vreemd baardje en een gek mutsje aan tafel zit. Hoe extremer, hoe beter. Want: hogere kijkcijfers. Kijkers kunnen zich fijn opwinden over die achterlijke moslims. Als je een allochtoon aan tafel ziet in een talkshow van de publieke omroep, weet je een ding zeker: het gaat over problemen met allochtonen. Ze worden niet uitgenodigd om te praten over andere onderwerpen.

Bij Omroep Gelderland maken ze het nog bonter. Als wij naar de programma’s van de regionale omroep kijken, lijkt het alsof we naar de jaren vijftig kijken. We zien, of het nu een natuurprogramma is of een uitzending over de economie, louter witte Nederlanders langskomen. Een van de opdrachten van de publieke omroep is om de samenleving in al zijn schakeringen te tonen. Daarbij horen ook mensen met een allochtone achtergrond. Maar we zien ze niet en we horen ze niet bij onze Gelderse omroep.

Dat is jammer. Wij willen met dit stuk een oproep doen aan de bazen van de publieke omroep. In Hilversum en in Arnhem. Een oproep om Nederland in hun programma’s eindelijk te laten zien zoals het is: een rijkgeschakeerde samenleving met mensen van alle leeftijden en kleuren. Er zijn tegenwoordig zoveel mensen wier wortels liggen in Marokko, Turkije, Bosnië of Afghanistan, dat je als programmamaker je ogen bijna dicht moet doen om ze niet te zien.

Daar hebben wij genoeg van. Waar blijft de Nederlandse Oprah Winfrey? Als we naar de missie en taken van de Nederlandse Publieke Omroep kijken, dan valt ons meteen de eerste zinnen op;

De publieke omroep maakt deze missie niet waar. Als het over diversiteit gaat, is het een eenzijdig debat. Er zijn bijvoorbeeld meer debatten over moslims dan met moslims. En als er al moslims worden uitgenodigd, zijn het maar al te vaak die gekke mannen met hun mutsjes en lange baarden. Of Nederlanders met een andere culturele achtergrond mogen in een hoekje achteraf met elkaar praten, zoals in De Nieuwe Maan.

Het moet de eer van de publieke omroep te na zijn dat de commerciëlen het beter doen. Humberto Tan laat in RTL Late Night met de keuze voor zijn tafelgasten wel zien hoe divers Nederland is. Daar zie je wel gasten met een diverse achtergrond, niet als probleemgeval, maar omdat ze iets te vertellen hebben vanwege hun beroep, een situatie, een ervaring of positie in de maatschappij.

De samenstelling van de redacties van de populaire programma’s die een bepalende rol hebben bij de vorming van publieke opinie blijft wit en vooral veel mannen. Waardoor de programma’s geen aansluiting kunnen vinden op de wens en smaak van de Nederlanders met andere culturele achtergronden.

Wij vonden het treffend om in de jaarlijkse kersttoespraak van de koning Willem-Alexander het belang van ‘gemeenschapszin’ te horen. Hij benadrukte expliciet dat ‘niet gezocht moet worden naar een breder ik, maar naar een groter wij’. Als de publieke omroep wil slagen in haar missie om de bindende factor te zijn in een pluriforme samenleving, dan moet dat in het bestuur, de organisatie en in de programma’s terug te zien zijn. Hierbij denken we niet alleen aan nieuws en debat zoals talkshows, eenmalige documentaires, maar ook aan culturele programma’s, amusement en educatieve thema’s. Iets meer diversiteit is ook iets meer realisme. Daarom wensen we in 2018 de Nederlandse Publieke Omroep en de regionale omroep hogere en kleurrijkere kijkcijfers!

Yasemin Cegerek (Voormalig PvdA-Tweede Kamerlid) Qader Shafiq (Bureau Wijland)