West Bank: Dagelijks Leven onder Bezetting

Notities uit Bethlehem.

Een vriendin van Mary vertelt dat Israëlische kolonisten zijn binnengedrongen in haar ouderlijk huis in het stadje Husan, ten zuidwesten van Bethlehem. Het huis werd overhoop gehaald. Ze eisten geld. Haar vriendin laat na afloop foto's van het huis zien.

Afgelopen woensdag heeft het Israëlische leger drie jongens doodgeschoten in het stadje Kfar Malik, niet ver van Ramallah. Ze hadden stenen gegooid nadat drie kolonisten daar meerdere auto’s in brand hadden gestoken. Het is een patroon: kolonisten beginnen met intimidatie en provocaties om meer land in te nemen, er volgen tegenreacties, en soldaten handhaven de “orde” – met Palestijnen als slachtoffers.

Mary vertelt dat de zoon van een kennis van haar, een schoonmaker aan de Universiteit van Bethlehem, door het leger is gedood. Ze weet niet precies onder welke omstandigheden, maar het lijkt erop dat hij zijn grootvader ergens mee hielp toen hij werd neergeschoten.

Aan de westelijke kant van onze stad, Beit Jala ten westen van Bethlehem, zijn meerdere nieuwe “poorten” geplaatst. Sommige zijn met slagbomen afgesloten: één bij het ziekenhuis waar we soms naartoe gaan voor controles, en een andere bij de Amal-school, dichtbij de zogenoemde DCO, een post van het Israëlische leger voor communicatielijnen met de Palestijnse Autoriteit.

We horen soms dat kinderen bang waren tijdens de oorlog tussen Israël en Iran, vanwege de Iraanse raketten waarvan brokstukken soms op de West Bank neervielen als ze worden onderschept. Ik denk dat veel kinderen ook bang zullen zijn om in het nieuwe jaar naar school te gaan, vooral als ze Israëlische nederzettingen moeten passeren.

Een groeiend probleem is het tekort aan brandstof. Men zegt dat het Iraanse bombardement van vorige week op olieraffinaderijen bij Haifa de oorzaak is. De prijzen stijgen. Onze taxichauffeur zegt dat auto’s soms anderhalf uur in de rij staan bij benzinestations zodra men hoort dat er nieuwe solar of benzine aankomt. Iemand die benzine tegen een verhoogde prijs aan huis bezorgt, zou door het Israëlische leger zijn gearresteerd. Een Israëlische kolonist brengt een tank met 2000 liter benzine tot net buiten de rand van Beit Jala om deze aan Palestijnen te verkopen – ongetwijfeld tegen een goede prijs.

Er is ook onzekerheid over de toekomst van de Israëlische sjekel op de Westelijke Jordaanoever. Voor de aankoop van tabak en benzine moet je een Visa-kredietkaart gebruiken. De Israëlische regering kan besluiten nemen waarbij (het Palestijnse deel van) de West Bank praktisch wordt losgekoppeld van de sjekel, met destabiliserende gevolgen. Wie weet worden de Jordaanse dinar of de Amerikaanse dollar ooit het nieuwe betaalmiddel in de winkels.

Zowel lokaal als internationaal reizen is moeilijk. Veel checkpoints zijn onvoorspelbaar en de Allenbybrug naar Jordanië is overvol. Het kost veel moeite om een visum voor Europese landen te verkrijgen. Bovendien, zo klaagt een taxichauffeur, vergoeden sommige diensten – zoals die van Nederland – de honderden sjekels aan administratiekosten niet, zelfs niet wanneer het visum wordt geweigerd, wat tegenwoordig vaak voorkomt. Voor velen is internationaal reizen geen optie, zelfs als ze het kunnen betalen. Mary heeft het geluk dat ze een Chileens paspoort heeft, dat haar toegang geeft tot Europese landen.

In de culturele Palestijnse erfgoedwinkel waar ze werkt, ontving Mary gisteren de Zuid-Afrikaanse ambassadeur, die vanwege een plotselinge sluiting van checkpoint 300 Bethlehem via een omweg moest binnenkomen. Soms komen vrouwen een paar dagen lang traditionele, geborduurde kleding huren. In sommige Palestijnse plaatsen is het nog gebruikelijk dat een bruid ongeveer een week voor de bruiloft wordt versierd met henna. Het is dan leuk voor de sfeer en de foto’s om traditionele Palestijnse bruidskleding te dragen. Vorige week verschenen plotseling een paar Israëlische jeeps aan de overkant van de straat. Ze wachtten even en reden toen weer weg.

Mary luistert vaak naar een melancholisch oosters lied van Abdelhalim, een zanger uit vervlogen tijden: “Kijk eens, liefste, waar we ooit stonden.” Toch blijft ze doorgaan met het planten van groenten in de tuin, zoals malfoef (een soort kool) en filfil (paprika). Zaden van hoop, tegen de wanhoop in.