Wie aan tafel zit bepaalt het lot van het dier

De uitkomsten van het convenant Stappen naar een dierwaardige veehouderij zijn voor de dieren zeer teleurstellend. In 2030 krijgen koeien recht op permanent drinkwater. Varkens mogen vanaf 2028 niet meer uitsluitend op roostervloeren staan. Ouderdieren in de pluimveesector krijgen er 0,03 m² extra ruimte bij, in 2030. Voor dieren zijn dit kruimels. Het mag niemand verbazen: wie aan tafel zit, bepaalt de uitkomst. En wie de stoelen verdeelt, bepaalt het gesprek.

De overheid heeft deze uitkomst beïnvloed door het faciliteren en selectief uitnodigen van onderhandelingspartijen. LTO had vertegenwoordigers uit de kippen-, varkens- en kalverensector. De eierhandelaren zaten aan tafel, net als de centrale organisatie voor de vleessector en de organisatie voor broedeieren. Het Centraal Bureau Levensmiddelen was vertegenwoordigd en ook de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie. De jonge boeren waren er en de mensen van ZuivelNL. Caring Farmers, vertegenwoordigers van de koploperboeren, schoof eveneens aan. 

En dan was er in al dit sectorgeweld nog één stoel gereserveerd voor de dieren. Eén. Die werd ingenomen door de Dierenbescherming. Met zo’n eenzijdige tafel is het geen verrassing dat elke maatregel die het leven van de varkens, kippen en koeien in de veehouderij iets dragelijker moest maken, is afgezwakt of vooruitgeschoven.

Ik was zelf tweemaal aanwezig bij een zogenoemd ‘deeltafeloverleg’. Er werd per diersoort gepraat over welzijnsverbeteringen. Vooraf werd ik gebeld door de voorzitter met de vraag of ik niet ‘tegen de veehouderij’ was. Want anders zou ik natuurlijk niet kunnen aansluiten. Tijdens de bijeenkomst vroeg ik me af of de dames en heren die de sector vertegenwoordigen hadden moeten aangeven ook ‘vóór dierwaardigheid’ te zijn. Dat gevoel kreeg ik namelijk niet.

Ik gaf aan dat onderzoek onder 51.000 vleeskuikens aantoonde dat 2,2% géén last had van problemen bij het lopen. Dit zijn 38 miljoen dieren met pijn, veroorzaakt door de manier van fokken. Een lagere productie kan dit leed verminderen. Ook bracht ik in dat kippen een natuurlijke behoefte hebben om moederlijk (maternaal) gedrag te vertonen. Het opgroeien van kuikens bij de kip biedt zowel de hen als haar kuikens de mogelijkheid tot het uitoefenen van hun natuurlijk gedrag. Dat is tenslotte de kern van een dierwaardige veehouderij.

Ten slotte vroeg ik ook om de bestaande kennis serieus te nemen. Nog meer onderzoeken naar bijvoorbeeld pijn bij het wegbranden van varkensstaarten zijn echt onnodig. En toch wil minister Wiersma nu weer gaan onderzoeken of dieren het echt fijn vinden om naar buiten te gaan. En wat de beste leeftijd is om biggen of kalfjes bij hun moeder weg te halen. Deze onderzoeken zijn vertragingstactieken en onnodig. De natuur toont ons de antwoorden.

Met de bravoure van mensen die zich onbetwist eigenaar wanen van de ruimte, werden mijn bijdragen weggewuifd als niet realistisch, ‘terug naar de tijd van Ot en Sien’. Ik ervaarde dat als denigrerend, respectloos en arrogant. Voor volgende overleggen mocht alleen de Dierenbescherming nog aansluiten.

De overheid bepaalt mede de uitkomst van de onderhandeling door via selectie en uitsluiting te bepalen wie er mee praat. De uitkomst laat zien dat bij een dierwaardige veehouderij zoals deze overheid die voorstaat de economische belangen van de sector vele malen zwaarder wegen dan het leven van de dieren die de kern van de veehouderij vormen. Het hartverscheurende lijden van deze dieren duurt nog (minimaal) decennia voort omdat de overheid vindt dat andere belangen zwaarder wegen.

Echte dierwaardigheid was nooit het doel. Dat weet de overheid ook. Daarom heet het resultaat van het overleg nu: stappen naar een dierwaardige veehouderij. Geen sprong. Geen koerswijziging. Geen systeemverandering. Alleen kleine, haast onzichtbare passen.