Wilders heeft zijn campagne niet gestopt maar verlegd

Op grond van dreiging door een Belgische terreurcel heeft Geert Wilders zijn campagne onlangs opgeschort. Op het eerste gezicht is dat begrijpelijk. Want laten we niet zo naïef zijn om te denken dat er niet dagelijks - islamistische -  extremisten bereid zijn de PVV-leider om te leggen. Er was ooit een reële bedreiging uit Pakistan, België is dichterbij, maar Theo van Gogh werd vermoord door een Amsterdamse extremistische moslim. Radicalisering is een serieuze dreiging.

Maar er is ook een andere visie op de huidige ontwikkelingen mogelijk. De Nationale Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) heeft bevestigd dat Wilders genoemd werd als doelwit door gearresteerde verdachten in België. Maar, zo citeer ik de NOS, diezelfde veiligheidsdienst heeft verklaard geen ‘restdreiging’ te verwachten. Oftewel, met de arrestatie van de verdachten is de dreiging verdwenen.

Dan wordt het interessant. Want Geert Wilders besluit dan zelf: “Ik heb hier een slecht gevoel bij, en dus schort ik al mijn campagneactiviteiten op.” Hij bedoelt daarmee niet zijn online campagne, waarin zijn Kamerleden dag in dag uit de haat tegen gekleurde en moslim mannen uitventen en angst zaaien bij de kiezers. Op de PVV-website is ook niets te vinden over een stop. Kortom, Wilders stopt alleen zijn optredens, en dat op grond van zijn gevoel. Dan komen we al dicht in de buurt van de beoogde noodwetgeving tegen asielzoekers, die ook op ‘gevoel’ gebaseerd bleek – en niet op de feiten.

Feit is dat het eerste verkiezingsdebat van vrijdag 10 oktober plaatsvond in een zwaar beveiligd Kamergebouw. Wilders had daar volgens de veiligheidsdiensten aan mee kunnen doen. Ook aan volgende debatten wil hij ‘voorlopig’ niet meedoen, hoewel hem aangeboden is dat eventueel online te doen.

Ik constateer dat er geen reële dreiging is  - anders dan de schandalige dreiging waaraan Wilders al lang blootstaat sinds zijn weerzinwekkende Fitna- filmpje - die hem verhindert om waar mogelijk zijn campagne voort te zetten.

Dan komt een ander motief om de hoek kijken. In extreemrechtse kringen circuleert het idee van de ‘escalatie’. Dat is er op gericht de polarisatie te versnellen door feiten te creëren – of van feiten gebruik te maken - die een normaal democratisch proces onmogelijk maken.

Wilders lijkt daar de laatste tijd mee te flirten. In Zwolle liet hij zijn aanhang scanderen: “Zijn we er klaar mee of zijn we er niet klaar mee?” De respons van zijn aanhang: ”Klaar mee!” Wilders: “Van wie is Nederland?” Respons: “Van ons.”

In Helmond ging Wilders op dezelfde manier los: “De grens is bereikt, en zeg het met me mee: de grens is bereikt.” Allen scanderen met Wilders mee: “De grens is bereikt, de grens is bereikt.”

In beide gevallen is het een hinten op een ondraaglijke situatie die niet langer mág en kán voortduren. Het moet radicaal anders. Iemand moet er een halt aan roepen. In dit heroïsche discours is het tijd voor een regime-change. Voor zijn aanhangers zal deze bedreiging en Wilders reactie daarop olie op het vuur zijn. De werkelijkheid is:  voor Wilders wacht na het echec van zijn kabinet de eeuwigdurende oppositie, tenzij hij nu nog een list weet te verzinnen. Een kat in het nauw. Dat Wilders in dit kader de dreiging aangrijpt om zich buiten het verkiezingsproces te plaatsen, is in zekere zin begrijpelijk, maar ook levensgevaarlijk, want hiermee plaatst hij zichzelf buiten de democratische verkiezingsstrijd, waarin argumenten tegenover elkaar komen te staan.

Laten we daarom vaststellen dat niet de veiligheidsdiensten Wilders hebben aangeraden zijn campagne te stoppen, maar dat hij gebruik maakt van die situatie om zelf het debat uit de weg te gaan. Dat past perfect in het autocratische plaatje waarin de leider de wil van het volk vertolkt maar past niet in een democratisch verkiezingsproces. De weigering daaraan deel te nemen zet de deur wijd open om bij zetelverlies te roepen dat hij geen kans heeft gehad en bij zetelwinst dat het volk hem ook zonder woorden begrijpt. En zo wakkert zijn stap antiparlementarisme aan

Ergo, Geert Wilders verdient de hoogste vorm van beveiliging tegen zijn belagers, maar zijn kiezers – en de rest van Nederland  - verdienen dat hij alsnog, ook in deze situatie, in open gesprek gaat over zijn rol in het recente verleden als schaduwpremier van Nederland.