Geert Wilders moest donderdagochtend alle zeilen bijzetten om zich staande te houden in het Kamerdebat over fascistische knokploegen in Den Haag. Hoewel de rellende rechtsextremisten de teksten van Wilders herhaalden, wilde de PVV-leider daar geen enkele verantwoordelijkheid voor nemen.
Wilders deed wat hij altijd doet als hij in het nauw komt: hij begon als een bezetene om zich heen te slaan. Hij gaf iedereen – van GroenLinks tot het CDA – de schuld, maar weigerde naar zijn eigen rol te kijken.
“We moeten allemaal in de spiegel kijken, ook de politiek”, had Erik Akerboom, het hoofd van de inlichtingendienst AIVD, voorafgaand aan het debat gezegd. Maar deze oproep was in het geval van Wilders aan dovemansoren gericht. “Die woorden doen helemaal niets met mij”, aldus Wilders op vragen daarover van Mirjam Bikker (ChristenUnie). “Ik blijf doen wat ik doe. Mensen zijn woest. Dat moet zich hier vertalen in het parlement. Wat de AIVD of de NCTV ook zeggen.”
Toen andere partijen hem voorhielden dat hij tot voor kort in de regeringscoalitie zat en dus zelf wat had kunnen doen om de oorzaken voor de woede weg te nemen, begon Wilders weer met jij-bakken. Timmermans was niet te beroerd het optreden van de PVV’er te recenseren: “Alsof hier een pyromaan staat die zijn handen aan te warmen is aan het vuur dat hij zelf heeft aangestoken.”
De leider van GroenLinks-PvdA kapittelde ook Dilan Yesilgöz. De VVD-leider ontkende dat haar partij eerder het politieke karakter van het geweld had gebagatelliseerd. Maar haar nummer twee Eelco Heinen zei toch echt bij WNL Op Zondag dat de daders hooligans waren in plaats van rechtsextremisten. En haar minister Foort van Oosten weigerde aanvankelijk mensen die de Hitlergroet brachten, nazi’s te noemen.
Normaliseren van extreemrechts is volgens de terrorismebestrijder NCTV het probleem, hield Rob Jetten Yesilgöz voor. De VVD-leider wees tijdens het debat namelijk wel met de beschuldigende vinger naar DENK en de Partij voor Dieren, maar weigerde de PVV ter verantwoording te roepen. “Waarom lijdt Yesilgöz aan een politiek Stockholm-syndroom”, vroeg de D66-leider. Yesilgöz reageerde zoals verwacht: ze verweet Jetten een “blinde obsessie” met Wilders.
De VVD-voorvrouw kreeg vervolgens bijna een rolberoerte, toen Jimmy Dijk (SP) constateerde dat haar partijgenoten Heinen en Van Oort het fascistische geweld depolitiseerden en bagatelliseerden. Dijk verweet minister Heinen dat hij “het beestje niet bij naam noemde”. “Als hier in onze straten mensen rondlopen met hun arm omhoog, Duitse leuzen scanderend en met NSB-vlaggen, dan zou een echte liberaal direct moeten opstaan.”
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.