Wilders laat het kabinet vallen: hij de macht zonder verantwoordelijkheid, Nederland de rekening

Wat Nederland nodig had, was stabiliteit. Wat het kreeg, was sabotage.

Vandaag is het kabinet gevallen. Niet door een onoplosbare crisis of een onvermijdelijke botsing van visies. Nee, het viel omdat Geert Wilders, zelfbenoemd stem van het volk, opnieuw weigerde te doen wat elke serieuze bestuurder hoort te doen: verantwoordelijkheid nemen op het moment dat het ertoe doet. Zijn rol in de val is niet verrassend, maar des te beschamender. Wat maandenlang werd aangekondigd in opruiende tweets en mediastunts, is nu werkelijkheid geworden. Hij blaast het kabinet op dat hij zelf mede vormgaf.

Wilders heeft het nooit gezien als een coalitie, maar als een decor. Een verlengstuk van zijn ego. Een plek waar hij ministers kon aanwijzen, een premier kon voordragen, en zichzelf ondertussen elegant buiten schot kon houden. Hij bemoeide zich met alles, behalve met verantwoordelijkheid. En toen er keuzes moesten worden gemaakt over migratie, woningbouw, stikstof of zorg, deed hij wat hij altijd doet: weglopen. Het is de houding van een man die niet wil besturen, maar uitsluitend wil bepalen.

En dat terwijl het land snakt naar oplossingen. De woningnood groeit, vooral voor jongeren en statushouders. De stikstofcrisis verlamt de bouw. De zorg zucht onder structurele tekorten. De klimaatdoelen wankelen. De scholen piepen onder het lerarentekort. En de samenleving polariseert, deels gevoed door de retoriek van diezelfde Wilders. Wat Nederland nodig had, was stabiliteit. Wat het kreeg, was sabotage.

Wilders koos niet voor koers. Hij koos voor conflict. Op migratie, een thema waarop het coalitieakkoord al tot het uiterste was opgerekt, eiste hij nóg hardere maatregelen. Maatregelen die grondrechten raken, verdragen ondermijnen en de rechtsstaat onder druk zetten. En toen anderen daar een grens trokken, deed hij wat hij altijd doet: dreigen, bluffen en vertrekken. Niet uit moed of principes, maar simpelweg uit onwil om samen te werken. Want zodra hij echt verantwoordelijkheid moet nemen, verandert hij in wat hij het beste kan zijn: een roepende langs de zijlijn.

De schade is immens. Niet alleen voor de coalitie, maar vooral voor de mensen die op beleid wachten. Woningzoekenden, zorgverleners, boeren, studenten, leraren — zij zien opnieuw hoe hun toekomst wordt opgeofferd aan een man die liever headlines scoort dan hoofdpijndossiers oplost.

En ja, dit was vermijdbaar. Maar dan had Wilders moeten opstaan als staatsman. In plaats daarvan koos hij, zoals altijd, voor de rol van oproerkraaier. Geen leider, maar een politieke pyromaan die brandjes sticht waar anderen proberen te blussen. Hij had verantwoordelijkheid kunnen dragen. Hij koos ervoor om te verdelen en te vluchten.

Een democratie kan veel aan: meningsverschillen, politieke strijd, botsende visies. Maar wat het niet kan verdragen, is dat de macht in handen valt van iemand die haar niet wil gebruiken om te besturen, maar om te saboteren.

Het is nu aan ons — politici, media en burgers — om deze crisis serieus te nemen. Om onder ogen te zien wat er misging. En om ervoor te zorgen dat het bestuur van dit land nooit meer gegijzeld wordt door iemand die het premierschap beschouwt als een podium, en niet als een plicht.