Wilders leert niets – behalve dat haat werkt

Laten we niet doen alsof dit normaal is.

Het nieuwe verkiezingsprogramma van Geert Wilders ligt op tafel. En wat lezen we? “De islam is zonder uitzondering de grootste existentiële bedreiging voor onze vrijheid.” “Geen immigratie uit islamitische landen.” “Verbod op islamitisch onderwijs.” Na een korte periode van regeringsdeelname blijkt Wilders nog steeds dezelfde haatprediker als altijd.

Wie hoopte dat bestuurlijke verantwoordelijkheid hem zou matigen, komt bedrogen uit. Dit programma leest als een manifest van systematische uitsluiting. Moslims worden neergezet als vijanden van de vrijheid. Hun kinderen mogen niet naar islamitische scholen, hun gebedsoproep wordt verboden, hun geloof wordt gecriminaliseerd. Dit is geen beleid – dit is discriminatie in zijn zuiverste vorm, verpakt in een democratisch jasje.

Laten we niet doen alsof dit normaal is. Een partijleider die spreekt over “criminele niet-westerse allochtonen” en pleit voor een “totale asielstop” heeft niets geleerd van zijn korte tijd in het kabinet. Geen spoor van nuance, geen poging tot verbinding, geen erkenning van de schade die zijn retoriek heeft aangericht.

Die schade is reëel. Moslims die dagelijks worden nagekeken op straat. Kinderen met een migratieachtergrond die moeten uitleggen waarom ze hier wél mogen zijn. Moskeeën die extra beveiliging nodig hebben. Dit zijn de tastbare gevolgen van jarenlange demonisering.

En nu, na een kabinetsdeelname die hij zelf vroegtijdig beëindigde, presenteert Wilders een programma dat nóg radicaler is. “Verbod op ritueel slachten.” “Algeheel boerkaverbod.” “Denaturalisatie bij veroordeling.” Dit is geen politiek meer – dit is het institutionaliseren van ongelijkheid.

Het meest perverse is dat Wilders dit verkoopt als “vrijheid.” Maar welke vrijheid bedoelt hij? De vrijheid om medeburgers te discrimineren? De vrijheid om kinderen te vertellen dat hun geloof niet welkom is? Dit heeft niets met vrijheid te maken – dit is autoritair populisme, vermomd als bevrijdingsretoriek.

Ook op het gebied van gender en onderwijs laat Wilders zich inspireren door autoritaire leiders als Donald Trump. In zijn programma stelt hij dat er slechts twee geslachten bestaan, dat het “X” in het paspoort moet verdwijnen, en dat “links-liberale seksuele indoctrinatie” uit het onderwijs moet worden geweerd. Het doet denken aan Trumps beleid, waarin non-binaire personen hun erkenning verloren en diversiteitsprogramma’s werden geschrapt. Wat Wilders hier presenteert is geen Nederlandse originaliteit – het is copy-paste uit het handboek van de Amerikaanse culture war.

Sommige kiezers voelen zich terecht bezorgd over integratie, veiligheid en sociale cohesie. Maar Wilders biedt geen oplossingen – hij biedt zondebokken. Zijn programma polariseert, stigmatiseert en verdeelt. Het creëert een tweeklassensamenleving waarin sommige Nederlanders “meer Nederlands” zijn dan anderen.

Deze strategie doet mij denken aan George Wallace, de racistische gouverneur van Alabama in de jaren zestig. Ook hij bouwde zijn politieke carrière op het demoniseren van minderheden en het aanwakkeren van angst onder de meerderheid. Maar Wallace had tenminste het fatsoen om later in zijn leven excuses aan te bieden aan de zwarte gemeenschap die hij had geschaad. Wilders daarentegen verdubbelt zijn inzet.

Wilders had de kans om te laten zien dat hij kon regeren met verantwoordelijkheid. In plaats daarvan trok hij zich terug en presenteert hij nu het meest uitsluitende programma uit zijn carrière. Geen woord over verbinding. Geen poging tot begrip. Alleen maar escalatie.

De test voor onze democratie is niet of we Wilders kunnen stoppen – het is of we als samenleving de moed hebben om zijn agenda te weerstaan. Want dit programma toont maar één ding: Wilders heeft niets geleerd, behalve dat haat politiek loont.

Het is aan ons, als burgers, journalisten, politici en opvoeders, om deze uitsluiting te benoemen, te weerleggen en te bestrijden. Niet morgen, maar vandaag. Wie nu nog zwijgt, kiest niet voor neutraliteit – maar voor normalisering van uitsluiting.