Word wakker, hef het Koningshuis op

Het Koningshuis. Een onschendbaar instituut verheven boven de maatschappij, levend in een gouden kooi en verwend met oneindige luxe. Dat de monarchie in essentie ondemocratisch en oneerlijk is, staat natuurlijk haaks op hetgeen waar een land als Nederland zich mee identificeert. Langzaam maar zeker begint de samenleving het werkelijke karakter van het instituut in te zien en politieke partijen discussiëren er steeds vaker over. Laten we stoppen met het meest ondemocratische en oneerlijke stukje Nederland. Word wakker, hef het Koningshuis op.

Dat de monarchie is uitgezonderd van het democratische fundament levert onvermijdelijk spanningen op. Toch blijft een deel van het volk vastgeklampt aan de Koninklijke familie. Die groep is bang een middeleeuwse traditie op te geven, terwijl die allang uit zijn tijdgeest is gegroeid. Er hangt een vrees om heen iets fantastisch te moeten missen. Dat we ons anders niet genoeg meer onderscheiden van de rest van de wereld. Blijft mooi toch? Al dat goud. Koningsdag is immers het leukste feest van het jaar. En de koning zal vast helpen onze internationale connecties te verbeteren. Hij is tenslotte één van ons. Nee, het in stand willen houden van de monarchie heeft te maken met misplaatste identiteit. Men weet niet beter, dus we houden vast aan een oud sprookje dat niet past bij een modern, vrij en democratisch Nederland. Hoe kan iemand de koning bij het voorlezen van de troonrede serieus nemen als zijn instituut letterlijk staat voor ongelijkheid en onvrijheid? Het is één grote farce.

Vroeger was Nederland een republiek, iets dat elke verdediger van de monarchie lijkt te zijn vergeten. Juist nu sluit dit goed aan op onze cultuur omdat democratie, gelijkwaardigheid en transparantie centraal staan in een republiek. Nu zitten we echter vast aan de grondwet die bepaalt dat het Koningshuis ons staatshoofd levert. Het is dan ook het enige instituut dat aan erfopvolging doet, iets dat keihard indruist tegen de Nederlandse normen en waarden. In feite wordt er gezegd: discriminatie is prima, want ben je niet van ons bloed, dan hoor je er niet bij. Niemand lijkt dat te beseffen, maar toch is het een klinkklare realiteit. Om nog maar te zwijgen over de vele schandalen binnen de gouden kooi: het naziverleden van Prins Bernhard, rommelen met belastinggeld, het koloniale verleden van de Oranjes of op vakantie gaan in tijden van nationale crises zijn slechts het topje van de ijsberg.

Naast het ondemocratische en oneerlijke karakter, is het onderhouden van de monarchie waanzinnig duur. Jaarlijks kost het Nederland liefst 345 miljoen euro. Juist, 345 miljoen euro. Daarin zitten meerdere exorbitante giften van de staat aan de familie. In 2023 kreeg koning Willem-Alexander 6,4 miljoen euro, terwijl ook andere leden miljoenen kregen bijgeschreven zonder daar belasting over te betalen. Dat niet betalen van belasting is een onderwerp van discussie geworden in de politiek. Zo is er in 2024 door de Tweede Kamer voor het eerst in de parlementaire geschiedenis geëist dat de koning belasting gaat betalen over zijn inkomen. Iedere Nederlander draagt bij aan de schatkist dus moet de koning dat ook doen, is de logische redenatie. Het plan van D66-Kamerlid Joost Sneller vereist daarmee een grondwettelijke aanpassing. Zorgt dit voor een domino-effect dat uiteindelijk zal leiden tot een Nederland als republiek?

Bij de ledenbijeenkomst van GroenLinks en de Partij van de Arbeid werd er vorig jaar gestemd over het afschaffen van de monarchie. Een meerderheid van de leden stemde vóór en wilde dit in het gezamenlijk verkiezingsprogramma opnemen. De leden noemen het een verouderd systeem van ongelijkheid dat vele miljoenen opslokt en Nederland niets brengt. Ondanks de meerderheid kwam het uiteindelijk niet in het verkiezingsprogramma. Te controversieel, volgens de beleidsbepalers. Maar een teken aan de wand is het zeker, net als verschillende peilingen over de monarchie die aangeven dat het volk er klaar mee is. Organiseert de regering een nationaal referendum over de afschaffing van het Koningshuis, dan zal het er ongetwijfeld om spannen.

Het is de hoogste tijd te erkennen dat het Koningshuis als middeleeuwse traditie niet meer past bij een democratisch en vrij Nederland. Hoe meer bewustzijn er wordt gecreëerd, hoe meer politieke partijen dit bespreekbaar maken. Discussieer erover in talkshows. Praat over het werkelijke karakter van het instituut. Bespreek de mogelijkheden tot afschaffing. Werk samen. Teken petities. Protesteer. Fluit ze uit. Laten we stoppen met het meest ondemocratische en oneerlijke stukje Nederland; hef het Koningshuis op.