Wordt Nederland een soort mini-Amerika?

Het resultaat van 3 kabinetten Rutte tekent zich steeds duidelijker af in onze samenleving. Met als voorlopig dieptepunt het recente debat over de toeslagenaffaire. Door de overheid geterroriseerde burgers werden als objecten en dossiernummers besproken. Zonder ruimte te geven aan begrijpelijke emoties en gevoelens van deze op tot op het bot getergde slachtoffers en medeburgers.

Na zo’n beschamende vertoning stond niemand van de regering op en bood zijn ontslag aan. De politiek verantwoordelijke bewindsman Snel niet, noch zijn voorganger Wiebes die in deze kwestie de grootste verantwoordelijkheid draagt. Maar ook Mark Rutte niet onder wiens premierschap dit menselijke drama zich heeft voltrokken. De verklaring voor dit alles; als staatssecretaris Snel aanblijft, dan kan er het snelst een goede oplossing worden gevonden voor alle gedupeerden. Hoe bizar is dat?

Als de regering als topleiding van een duurzaam commercieel bedrijf zou moeten worden beoordeeld, dan zouden de behaalde de resultaten als uiterst risicovol en volstrekt onder de maat worden beoordeeld voor de borging van de continuïteit van het bedrijf in de toekomst. Met als gevolg dat de raad van commissarissen niet zou aarzelen om fors in te grijpen in het bestuur van de onderneming. Te beginnen bij de voorzitter van het bestuur en de aantoonbare zwakke medebestuursleden zoals in dit geval Snel en Wiebes.

Zachte heel meesters maken stinkende wonden! Dat weet iedere deskundige in herstructurering van organisaties. Helaas werkt het bij de overheid anders. Daar heerst een ongeschreven regel van pappen en nathouden en veel kansen geven aan incompetente bestuurders om gedrag te verbeteren. Zelfs tegen beter weten in als de regeringspartijen bang zijn om kiezers te verliezen bij vervroegde verkiezingen. In het landsbelang wordt dan het excuus om jarenlang zwakke schakels in een regering te handhaven in plaats van ze weg te sturen en ontslag te laten nemen. Niet voor niets dat de roep om een zakenkabinet weer wat vaker wordt gehoord als het aantal brekebenen in de regering weer toeneemt.

In Nederland is bijna geen beroepsgroep meer te vinden die nog tevreden is met de wijze waarop ze moeten werken. Bijna alle goede sociale voorzieningen zijn deskundig gesloopt, onder het mom van noodzakelijke bezuinigingen, om deze voorzieningen in de toekomst te kunnen behouden en betaalbaar te houden. Genoeg betaalbare woningen ontbreken en de lonen/uitkeringen houden geen gelijke tred met de prijsstijgingen. Terwijl de economisch structureel grote veranderingen nog moeten beginnen en de huidige puinhoop bij nagenoeg alle overheidsbedrijven nog nooit zo diep heeft ingegrepen in de samenleving. Wie kan die kar nog trekken? En met welk model dan?

Is het antwoord op die vraag misschien eenvoudiger dan iedereen denkt? Is de blik van Rutte steeds meer gericht op de VS met een ieder voor zich-mentaliteit en de droom dat je van een dubbeltje een kwartje kan worden? Waar de rijken een goed leven hebben en de minder succesvolle mensen het zelf maar moeten uitzoeken. Als het vergrootglas op de huidige economische en sociale situatie in Nederland wordt gelegd dan zou je bijna denken van wel. Met een overheid die wegkijkt bij echte problemen van mensen. Die participatie tot mantra verheft zonder oog te hebben voor kwetsbare groepen die gewoon verzorgd moeten worden omdat ze eenvoudigweg niet kunnen participeren. Terwijl de politici wel heel goed zorgen voor hun eigen privésituatie. Zoals de VVD-fractievoorzitter met zijn onterechte reiskostenvergoeding.

Bekend is dat Nederland voor veel Amerikaanse bedrijven een goede testmarkt is om hun producten in Europa te kunnen afzetten. We hebben dus altijd al overeenkomsten in consumptiegedrag met de VS gehad. Het is te hopen dat het daar ook toe beperkt blijft. Vooral voor de kwetsbare groepen in onze samenleving. Die hebben meer belang bij een behoud van goede en betaalbare sociale voorzieningen zoals we die hebben gehad, dan van een verdere verdieping van de participatiesamenleving waarvan de zwakke plekken nu al goed zichtbaar zijn. Het kan geen kwaad om als regering en overheid zo af en toe ook eens buiten je eigen comfortzone te kijken. Vooral als je er zelf niet uit komt. Hard zakelijk optreden zonder aanzien des persoons als overheidsorganisaties aantoonbaar niet goed functioneren kan in die situaties geen kwaad.

Ballen tonen als dat nodig is dat mogen burgers toch van hun regering en overheid verwachten!