Worstelen met reageren op haatzaaien

Met verbazing zit ik te kijken naar het debat vandaag over de ontstane situatie met het kabinet-Schoof 1. Mijn verbazing betreft  de bijdrage van de PVV. Wilders die, zoals we hem kennen, afgeeft op anderen en op geen enkele wijze reflecteert op zijn eigen bijdrage. Wat nog meer verbaast is dat partijen interrumperen en daarmee Wilders keer op keer de gelegenheid geven om zijn giftige boodschap te verkondigen.

Ik was Kamerlid in de periode 2013-2017. Ik herinner me een afspraak in onze PvdA-fractie in die periode, die inhield zo weinig mogelijk te interrumperen bij de PVV om precies die reden: geef hen niet de kans om hun boodschap steeds weer te verkondigen, geef hen niet meer spreektijd dan hen initieel gegeven werd!

De laatste tijd lees ik steeds vaker het tegengeluid, de giftige boodschappen van de PVV moeten weersproken worden! We moeten onze stem laten horen! We kunnen dit niet laten passeren!

Hoe begrijpelijk dit geluid ook is, ik ben het er niet mee eens. Ik zit nu al meer dan 20 minuten te luisteren naar de heer Wilders die, hoe zinvol de inhoudelijke interrupties van veel partijen ook zijn, steeds weer herhaalt waar de PVV voor staat. In commercials is herhaling van de boodschap erg effectief, het koopgedrag van consumenten wordt hierdoor positief gestimuleerd. Ik vrees dat dat ook van toepassing is op stemgedrag.

Ik herinner me ook een middag waarin we als beginnende Kamerleden oefenden met debatteren, onder leiding van de zeer ervaren Gerdi Verbeet. In die cursus waarschuwde zij om met Wilders in debat te gaan. “Je kunt niet tegen hem op” verdedigde zij haar opvatting. Hoewel confronterend, want je wilt juist wel tegen hem op kunnen, Gerdi had gelijk. Doe het niet! Niet in een vlek wrijven!

Ik herinner me ook een debat over luchtvaart, waar ik woordvoerder was, waarin Dion Graus (van de PVV) stelde dat mensen met een moslimachtergrond nooit werkzaam mochten zijn in de bagageafhandeling bij Schiphol, waarmee hij (zoals de PVV zo vaak doet) moslims collectief wegzet als terroristen. Vanwege de afspraak die we hadden, waar ik volledig achterstond, reageerde ik niet. Zo niet collega Ton Elias, die naar de interruptiemicrofoon liep en een op het staatsrecht gebaseerde reactie gaf op de bijdrage van Graus, waarbij hij tegelijkertijd zijn afschuw uitsprak over de woorden van Graus. Graus gebruikte de hierdoor hem gegunde spreektijd volledig voor het aanscherpen van zijn haatdragende boodschap.

Ik werd na het debat aangesproken over het feit dat ik dit had laten passeren, want dit was toch té erg. Het liet zien hoezeer we worstelen met ons handelen richting haatzaaien.

Ondertussen, al schrijvende, zit ik nog steeds te kijken naar Wilders, die volop de gelegenheid krijgt zijn boodschap te verkondigen, keer op keer op keer…