Yesilgöz levert VVD-idealen in voor lege hulzen

Er is een hardnekkige mythe die in Haagse wandelgangen en liberale achterkamers maar niet uitsterft: dat de VVD de partij is van de ‘hardwerkende Nederlander’. Van de middenklasse die geen subsidie vraagt maar een eerlijke beloning, die geen belastingtrucs zoekt maar wel verwacht dat werken loont. Het is een beeld dat zorgvuldig is opgebouwd, maar de laatste weken volledig is verpulverd onder het leiderschap van Dilan Yesilgöz.

Als we de balans opmaken van de verkiezingsbeloften van de VVD in 2023, het daaropvolgende hoofdlijnenakkoord in 2024 en de Voorjaarsnota van deze week, dan blijft er van dat beeld weinig tot niets over. De middeninkomens – ooit het fundament van het VVD-electoraat – zijn niet vergeten, ze zijn verhandeld.

En waarvoor? Voor een optisch sluitende begroting, wat extra vlagvertoon bij Defensie en een poster van Yesilgöz met Zelensky waarop ze eruitziet als een schaduwminister van Buitenlandse Zaken.

Neem bijvoorbeeld de lastenverlichting op arbeid. De VVD beloofde in 2023 nog ferm dat werkenden er structureel op vooruit zouden gaan. In het hoofdlijnenakkoord stond zelfs trots dat er een extra belastingschijf zou komen om de marginale druk te verlagen. Maar in de Voorjaarsnota? Daar zien we dat diezelfde VVD akkoord gaat met een gedeeltelijke indexatie van belastingschijven, wat in gewone mensentaal betekent dat je ongemerkt in een hogere belastingschijf valt. Ja, werken loont – maar voor de schatkist. Niet voor jou.

Of neem de woningmarkt, waar de VVD steevast schermt met de ambitie om woningen bereikbaar te maken voor de middenklasse. In het hoofdlijnenakkoord staat netjes dat twee derde van de nieuwbouw betaalbaar moet zijn. Maar in de realiteit? Die woningen bestaan alleen op papier. In 2025 krijgt de middeninkomenshuurder of -koper geen lagere lasten, geen grotere keuze, maar alleen meer beloftes voor later. En ondertussen stijgt de huur en blijven koopwoningen buiten bereik.

Kinderopvang dan. De VVD beloofde bijna gratis kinderopvang – 96% vergoeding. Mooie ambitie. Alleen komt die pas in 2027, als de kinderen van veel jonge ouders inmiddels op de middelbare school zitten. In de Voorjaarsnota wordt de toeslag voor 2025 niet geïndexeerd. Dus: hogere kosten, minder compensatie. En dat noemt men dan “ontzorgen”.

En dan hebben we het nog niet gehad over de zorgkosten. Een halvering van het eigen risico klinkt lekker. Maar ook dat gaat pas in 2027 in. In de tussentijd stijgt de zorgpremie gewoon door, en van enige compensatie voor middeninkomens – die niet in aanmerking komen voor zorgtoeslag – is geen sprake.

De Telegraaf, toch zelden betrapt op overdreven mededogen voor de lagere inkomens, schreef deze week dat het akkoord van de coalitiepartijen zo nivellerend is dat Hans Spekman er zijn vingers bij zou aflikken. Als dát je persbericht is na maanden onderhandelen, dan weet je dat je als liberale partij misschien de verkeerde afslag hebt genomen.

En dat is geen toeval. Dit is het directe gevolg van een partij die onder leiding van Yesilgöz niet meer staat voor liberale principes, maar voor politieke overlevingskunst. Een partij die liever een beeld schept dan beleid maakt, liever camera’s opzoekt dan mensen helpt.

De VVD is allang niet meer de geoliede machinerie die strategisch door de Kamer walst. Ze is een kapseizend containerschip dat met elke kabinetsronde nog wat idealen overboord kiepert om de illusie van stabiliteit te bewaren.

En dus is het tijd dat we stoppen met doen alsof de VVD nog steeds de partij is die opkomt voor de middenklasse. Dat was ooit zo. Maar onder Yesilgöz is die partij verworden tot een PR-bureau voor beleidsmatige leegte.

Voor de hardwerkende Nederlander rest één conclusie: je bent in dit kabinet niet alleen vergeten. Je bent verkocht.