Yesilgöz omzeilde als minister eigen juristen om op onmenselijke wijze zelf veroorzaakte asielcrisis 'op te lossen'

Tijdens de door de VVD veroorzaakte asielcrisis in Ter Apel in 2022, toen tal van mensen noodgedwongen buiten moesten slapen, schakelde toenmalig minister van Justitie Dilan Yesilgöz (VVD) adviesbureau KPMG in om asielmaatregelen te inventariseren. Daarmee zette ze haar eigen juridische afdeling bewust buitenspel. Dat meldt NRC zondag. Uit interne documenten van het ministerie van Justitie en Veiligheid, verkregen via de Wet Open Overheid, blijkt dat de Directie Wetgeving en Juridische Zaken (DWJZ) - het juridische geweten van de overheid - niet werd geraadpleegd bij cruciale beslissingen.

Het pakket noodmaatregelen dat het kabinet eind augustus 2022 aankondigde, waaronder het verlengen van beslistermijnen en het inperken van nareis (de stuitende en inmiddels ontkrachte leugen waarop Yesilgöz uiteindelijk het kabinet liet vallen), stuitte op felle kritiek van de eigen juristen. In een interne memo waarschuwden zij dat de maatregelen juridisch "kwetsbaar" en "niet te rechtvaardigen" waren. Deze kritische memo werd later door onbekenden "gekuist" naar een neutrale versie voordat deze naar Yesilgöz ging.

KPMG kreeg de opdracht om "zonder taboes" 164 asielmaatregelen te inventariseren, van enkelbanden tot een 'Samos op Schiermonnikoog', een zwaar bewaakt detentiecentrum naar slecht Grieks voorbeeld. De consultants beoordeelden veel voorstellen optimistisch als 'haalbaar', terwijl Yesilgöz' eigen DWJZ-juristen later opmerkten dat plannen met "behoorlijke haken en ogen" ten onrechte als realistisch werden ingeschaald.

De voorspellingen van de eigen juristen bleken juist: rechtbanken door het hele land verwierpen de noodmaatregelen en de Raad van State veegde ze in 2023 definitief van tafel. Ondanks deze juridische nederlagen diende het demissionaire kabinet dit jaar opnieuw wetsvoorstellen in met de onmenselijke en onhaalbare ideeën uit het KPMG-rapport. Dir ondanks stellige adviezen van de Raad van State en de advocatenorde om dit niet te doen.