'Zeg, dat staken... moet dat nou?'

Medewerkers uit de jeugdzorg voeren met FNV sinds 2,5 jaar campagne: ‘KwaliTIJD voor het Kind’. Daarin zijn alle actie-alternatieven in de afgelopen 2,5 jaar geprobeerd. We hebben al onze invloed aangewend en alle belangrijke invloed-momenten aangepakt. We hebben vele brieven gestuurd naar werkgevers, gemeenten en Rijk. We lobbyen bij oppositie en coalitie. We hebben honderden gesprekken gevoerd met medewerkers/gemeenten/VWS/J&V. Petities ingeleverd, filmpjes gemaakt voor Rijk en gemeenten, kaartjes gestuurd naar alle nieuwe gemeenteraadsleden na verkiezing, artikelen geplaatst in het VNG-magazine. We hebben ons online veelvuldig laten zien, voerden de hashtags #KwaliTIJDvoorhetKind en #wiepaktdehandschoenop. We hebben geflyerd. We hebben contact met VWS, de minister en VNG over issues en mogelijke oplossingen. We hebben manifesten aangeboden, zijn bij debatten aanwezig geweest, hebben een mailbom gedaan. We deden een manifestatie van 3500 man, hebben met 100 man petitie aangeboden, een lawaaidemonstratie met 500. We hebben onderzoeken gedaan en gepubliceerd, we hebben een WOB-verzoek verzonden. We hebben medewerkers naar voren geschoven in onderzoeken van VWS, we zitten in arbeidsmarktoverleg. We hebben de schrap dag bevochten, voorgesteld en gekregen. We hebben al 2 jaar alle landelijke en lokale pers meerdere malen ingezet en bereikt. En we zaten aan tafel bij 1Vandaag en Pauw. En die bereik je niet zomaar, daar gaat een wereld van werk en positionering aan vooraf. We hebben de samenwerking gezocht en gevonden met 23 partijen via het ‘Manifest voor het Kind’. We hebben OR’ren en werkers getraind. We hebben 2,5 jaar gefocussed op het aandragen van oplossingen op de werkvloer, en geïnvesteerd de relatie met werkgevers voor gezamenlijk uitgedragen waarden.

Verzin het, en we hebben het gedaan. Hier zit een ongelofelijke hoeveelheid inzet en doorzettingskracht in van heel veel mensen. Het kost honderden uren werk, voordat je de kracht en aantallen hebt verzameld om überhaupt op te vallen. Laat staan gehoord te worden en serieus genomen te worden.

Resultaat na 5 jaar transitie/transformatie 40 procent van de organisaties staat op omvallen (TAJ en DNB), 75 procent van de gemeenten heeft tekorten. Er is 20 procent verloop, tot 18 procent verzuim, een geëxplodeerde werkdruk (arbeidsmarktverkenning VWS). Geëxplodeerde administratie en verantwoordingsdrift (JB Lorenz), 450 miljoen bezuinigd/13 procent toename zorgvraag (CBS). Regio’s met tot 700 (echt waar) aanbieders, verborgen werkloosheid bij ZZP’ers, een stagnerende cao. De kinderombudsvrouw stuurt 2 brandbrieven in 1 jaar, kinderrechters zeggen dat kinderen in gevaar zijn, wachtlijsten van gemiddeld 9 maanden, jeugdadvocaten trekken aan de bel, VNG dreigt de taak terug te geven… enzovoort. Dit moeten we niet willen ‘doorontwikkelen’. We moeten het tij willen keren. Dit vereist regie, lange termijn visie en forse en structurele oplossingen van de verantwoordelijke ministers.

Wat nu nog goed gaat komt omdat de sector drijft op de loyaliteit van werkers. Op het feit dat zij principieel niet loslaten. Niet opgeven. De kracht die daarvan uitgaat draagt de sector. Bij het zorgvuldig inzetten van deze kracht, heeft de sector de potentie om te floreren. Bij het misbruiken van die loyaliteit kan diezelfde kracht zich tegen de sector keren. Men brandt op, loopt weg, wordt ziek of in het beste geval; levert in op kwaliteit en kwantiteit. Dat elastiekje, dat door het overheidsbeleid steeds verder wordt uitgerekt, staat op knappen. En dat gegeven moeten we zeer serieus nemen. Er is een ijsberg in zicht.

Vakbonden nemen dit serieus door het oproepen voor een staking. Een staking is een krachtig signaal dat er grenzen zijn overschreden: we verenigen ons niet langer met (lokaal) overheidsbeleid. De randvoorwaarden voor kwaliteit en kwantiteit van (het) werk is niet langer op een acceptabel niveau. De gevolgen daarvan zijn onacceptabel.

Omdat we al het voorgaande hebben geprobeerd om het tij te keren, is staken het ultieme middel dat we inzetten. Wij willen dat met de Miljoenennota de randvoorwaarden op orde komen. Daarna zijn we niet klaar, want dan moeten we nog over naar de invulling; hoe zet je die randvoorwaarden dan ook in voor daadwerkelijke zorg (= cliënten en werkers). Want in alle hysterie rondom te verdelen randvoorwaarden, is het een feit dat er ondertussen nog geen cent gegarandeerd dan ook naar die zorg gaat. Dat invullen wordt de vervolgstap. En ook dat zal nog wel wat voeten in de aarde hebben.

De weg die vele beleidsmakers/bestuurders willen bewandelen is andersom: praten over en inzetten van veranderingen, zonder eerst de randvoorwaarden op orde te hebben. Dat suggereert dat dat nog mogelijk is. Wij gaan hier niet langer in mee; de tekorten zijn te fors, de problemen te groot. Men is bezig met ‘niet verdrinken’. In dergelijke nood is er geen ruimte meer voor de hausse aan ‘veranderopgaven’ die van boven over de sector worden uitgestrooid, en/of worden verwacht, maar die niet gefaciliteerd zijn. De emmer is vol.

Wij nemen de issues van werkers zeer serieus en vinden dat het tij gekeerd moet worden. Wij zijn met elkaar de wal die het schip moet doen keren. Daarbij hoort dat we alternatieve acties, die zich richten op het op orde krijgen van de randvoorwaarden, niet gaan herhalen. Daar zijn we al voorbij. Wij vinden dan ook dat iedereen die zich niet langer kan verenigingen met (lokaal) overheidsbeleid, erbij moet zijn. Nu niet komen, is de situatie accepteren hoe hij is. Een andere optie is er niet meer. Alle bezwaren ten spijt; het is na al het voorgaande nu kiezen of delen. Als je de noodzaak nu niet ziet, wanneer dan wel? En als je hem wel ziet, dan is er maar 1 antwoord over. En dat is dat je er 2 september bij bent in Den Haag.