Zonder ingrijpende maatregelen verbetert de positie van arbeidsmigranten niet

Vandaag (maandag 25 mei) debatteert de Kamer over arbeidsmigratie. Op de agenda onder meer de plannen van de ChristenUnie en de SP om de woon- en werkomstandigheden van arbeidsmigranten te verbeteren. Gezien de urgente situatie waarin arbeidsmigranten verkeren, is het goed om dit debat nu te voeren.

De FNV pleit ervoor het vooral te hebben over de vele bedrijfsconstructies die werkgevers, uitzenders en inleners inzetten om mensen weinig te betalen, slecht te huisvesten en voortdurend in onzekere contracten te houden. Het zijn exponenten van de voortdurende zoektocht naar de laagste arbeidskosten die zich niet laat beperken door juridische, fysieke of morele grenzen.

FNV zet zich dagelijks in voor een socialer Nederland. Dat geldt voor alle werkenden in Nederland, ongeacht hun afkomst of nationaliteit. Iedereen die in Nederland werkt, moet hetzelfde kunnen verdienen en moet dezelfde rechten hebben. We willen niet dat de beroepsbevolking in een positie wordt gedwongen om zichzelf naar beneden te concurreren, ten behoeve van de snelle winst van ondernemingen. Maar dat is precies wat hier wel gebeurt.

Misstanden Arbeidsmigranten vormen een substantieel deel van de Nederlandse arbeidsmarkt. Met hun komst voldoen zij aan de vraag naar -vooral- laagbetaalde productiearbeid. Die vraag komt uit allerlei sectoren: uit de agrarische sector, het transport, de metaalindustrie, bouwplaatsen, voedselverwerking en distributiecentra.

In al die sectoren ziet FNV nog steeds misstanden die de SER in haar advies Arbeidsmigratie in 2014 al constateerde. De sterk toegenomen arbeidsmigratie zorgt voor uitbuiting, misbruik, malafide uitzendbureaus, schijnconstructies, overtreding van cao-afspraken en ontduiking van belastingen en premies. De buitenlandse werknemers zijn daarbij in grote mate afhankelijk van hun werkgever, die meestal ook nog eens hun huisbaas is.

Maatregelen De maatregelen die door de overheid genomen zijn om de positie van arbeidsmigranten te verbeteren, zoals de invoering van de Wet Aanpak Schijnconstructies, fraudeaanpak en de beoogde vereenvoudigde toegang tot de rechter, hebben geen of onvoldoende effect. In Nederland komen arbeidsmigranten nog steeds terecht op een doorgeschoten flexibele arbeidsmarkt, in banen waar het loon geen bestaanszekerheid biedt, contracten kort en onzeker zijn en roosters onvoorspelbaar.

Voor de arbeidsmigrant in Nederland is huisvesting slecht en disproportioneel duur. Huren worden automatisch ingehouden op het loon. Honderd euro per week voor een bed in een stacaravan met drie anderen is eerder regel dan uitzondering. Na een week werken, krijgen mensen op vrijdagmiddag te horen dat ze op straat staan. Letterlijk, ze hebben dan geen onderdak meer. Daarom moet de scheiding van baan en huis de hoogste prioriteit krijgen. Middeleeuwse toestanden waarbij je baas ook je verhuurder is, moet niet langer meer toelaatbaar zijn.

Misbruik Arbeidsmigranten kunnen hier meestal meer verdienen dan in hun thuisland en daar wordt door werkgevers gretig misbruik van gemaakt. De vraag naar goedkope en flexibele arbeid neemt alleen maar toe. FNV wil dat het vrij verkeer van werknemers, zelfstandigen en diensten binnen Europa plaatsvindt op een sociaal verantwoorde wijze.

Voor FNV staat voorop dat arbeidsmigranten op de eerste plaats werkende mensen zijn, die eerlijk werk verdienen. Dat is waar het in het debat van vandaag over moet gaan: hoe zorgen we ervoor dat iedere werknemer in Nederland, dus ook de arbeidsmigrant, eerlijk werk en een gelijke behandeling krijgt. Zonder ingrijpende maatregelen is dat onhaalbaar.