Zonder strategisch stemmen blijft Nederland onbestuurbaar

De verkiezingen vinden plaats in een tijd van grote onzekerheid. De politieke versnippering maakt het vormen van stabiele kabinetten steeds ingewikkelder. Het land dreigt daardoor te verzanden in eindeloze onderhandelingen, terwijl de problemen, woningnood, zorg, migratie, stikstof en klimaat, zich opstapelen. Juist nu is de vraag zeer actueel of de kiezer zijn stem gaat gebruiken als protest of als bijdrage aan bestuur in een tijd dat Nederland schreeuwt om een daadkrachtige nieuwe regering die eindelijk gaat leveren.

De PVV trekt veel kiezers die hun onvrede een stem willen geven. Ook nu ze weten dat regeringsdeelname van Wilders uitgesloten is. Daarmee verandert een stem op de PVV in een signaal. Maar niet in concreet beleid. Of Geert Wilders nu twintig of veertig zetels haalt, zijn rol blijft die van oppositieleider. Zonder regeermacht! Voor macht is een stem op de PVV een verloren stem.

Wie als kiezer wél invloed wil, moet kijken naar partijen die kunnen regeren. Gelet op de peilingen en de partijprogramma’s ligt daarbij het meest voor de hand een coalitie met de progressieve as van GroenLinks/PvdA en D66, met het CDA als bruggenbouwer tussen links en rechts. Daardoor hoeft ook de VVD als potentiële coalitiepartner niet op voorhand al volledig uitgesloten te worden. Die combinatie is zeker geen ideaalplaatje voor iedere kiezer, maar wel om een breed gedragen ruime meerderheid te kunnen krijgen van een potentiële coalitie die het land competent bestuurbaar kan houden.

Strategisch stemmen vraagt om realisme boven emotie. Het betekent kiezen voor invloed in plaats van politieke principes. Het is geen verraad aan principes, maar een erkenning van een harde politieke werkelijkheid. Alleen wie meeregeert, kan leveren en veranderen.

Ons versplinterd politiek landschap met veel verschillende kleine partijen in de Tweede Kamer maakt Nederland (bijna) onbestuurbaar. De vraag aan de kiezer is daarom helder: kies je voor oppositie of voor bestuur? Voor een signaal, of voor oplossingen?

Het vertrouwen in politici en de politiek is historisch laag. De roep van kiezers dat er eindelijk eens geleverd moet worden en er snel een nieuw, daadkrachtig kabinet moet komen houdt in dat voor de komende verkiezingen veel (zwevende) kiezers niet zullen ontkomen aan strategisch kiezen. Voor een brede coalitie met ervaren bestuurders die het klappen van de zweep van daadkrachtig regeren kennen en geschikt zijn voor een samenwerking in een coalitie die kán leveren.