2013 was het jaar van de Fyra: wat gebeurde er allemaal?

Het hele jaar hebben de NS en de Italiaanse fabrikant AnsaldoBreda met elkaar overhoop gelegen over de Fyra. Dat gebeurde toen NS de flitstrein van het spoor haalde na een aantal incidenten. Het spoorbedrijf was er helemaal klaar mee nadat onder winterse omstandigheden een stuk plaatwerk onder de Fyra Internationaal vandaan was gevallen.

Daarna begon het gehakketak. De juridische strijd is nog lang niet voorbij. Inmiddels staan er 16 Fyra's stil op diverse locaties in de regio Amsterdam. En de bestelling voor meer treinen bij AnsaldoBreda is gecanceld. De NS heeft de Italianen aansprakelijk gesteld. Het gaat onder meer om circa 200 miljoen euro voor de aanschaf van de gammele treinen, juridische kosten en gederfde inkomsten. Ook de Italianen hebben een claim bij de NS neergelegd. De NS liet in september weten niet meer geïnteresseerd te zijn in een verbeterde versie van de Fyra. België is inmiddels ook gestopt met de Fyra.

Tijdens een hoorzitting in de Tweede Kamer zei Maurizio Manfellotto, topman van de treinbouwer, erg boos te zijn op de NS. Hij was kwaad over de vele ,,foute beweringen'' over de kwaliteit van de trein. ,,Ik begrijp dan ook niet waarom de NS in januari heeft gevraagd de levering af te maken en daarbij zei dat technische problemen van minder belang waren. Ook zeggen de Italianen dat het onderhoud niet goed is geweest. Van de rechter in Utrecht mag de treinbouwer onafhankelijke deskundigen naar de trein laten kijken. Dat is onderdeel van een bodemprocedure die nog wel een tijdje zal duren. Inmiddels rijden er als alternatief voor de Fyra ruim tien intercity's (Beneluxtrein) van Amsterdam naar Brussel over de hogesnelheidslijn, evenals meer treinen van Thalys en Eurostar. Dat leidt tot iets langere reistijd. Vanaf volgend jaar gaat de Beneluxtrein frequenter rijden.

De Tweede Kamer heeft inmiddels ook haar zegje gedaan over het treindrama. Regelmatig moest staatssecretaris Wilma Mansveld tekst en uitleg geven hoe het nu zover had kunnen komen. De Kamer verbaasde zich erover hoe het zo uit de hand is gelopen. In november zei minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën dat de falende trein een forse financiële klap voor de NS is. Onbekend is nog hoeveel de 'Fyragate' de NS gaat kosten.

Een stuk van het verlies wordt betaald uit de staatskas. Een deel van de Kamer reageerde daar kritisch op. ,,De NS heeft zelf gekozen voor de Fyra en moet nu ook zelf de broek ophouden", zei D66-Kamerlid Stientje van Veldhoven.

De Tweede Kamer houdt volgend jaar een parlementaire enquête over de Italiaanse flitstrein. De onderzoekscommissie gaat vooral kijken hoe de besluitvorming verliep en welke belangen daarbij speelden. ,,We willen alle stenen omkeren'', zegt commissievoorzitter Madeleine van Toorenburg (CDA). Na een aantal besloten gesprekken beginnen in december volgend jaar de openbare zittingen. Wellicht gaat de commissie op bezoek bij AnsaldoBreda.

ANP