Amnesty International: 'Groot risico op herhaling toeslagenaffaire'

Volgens Amnesty International bestaat er een groot risico dat in de toekomst opnieuw een toeslagenaffaire zal optreden. Dat concludeert de mensenrechtenorganisatie op basis van een analyse die is gemaakt van de algoritmes en aanpak van de overheid. 

De Nederlandse overheid heeft maatregelen afgekondigd om te voorkomen dat herhaling van de toeslagenaffaire ooit kan optreden, maar Amnesty International geeft aan dat die tekort schieten. Ook maakt de mensenrechtenorganisatie zich zorgen over de algoritmes die worden gebruikt bij de belastingdienst. 

Bij de algoritmes zou te weinig toezicht zijn op de uitvoering daarvan. Zo kon het gebeuren dat, bij foutieve aanvragen van kinderopvangtoeslag, de algoritmes keuzes maakten op basis van leeftijd, geslacht, inkomen en etniciteit. Vooral dat laatste baart Amnesty International zorgen. Wanneer wordt besloten op basis van etniciteit, dan is er sprake van etnisch profileren; dat is discriminatie en dus in strijd met de mensenrechten. 

De mensenrechtenorganisatie geeft aan dat het gebruik van algoritmes niet verkeerd is, maar dat daar wel toezicht op moet zijn. Juist het toezicht schiet tekort. “Zo zijn ambtenaren niet verplicht om de mensenrechtenrisico’s vooraf in kaart te brengen, is het toezicht op algoritmes ondermaats, en mogen overheidsinstellingen het gebruik en de werking van algoritmes geheim houden." Aldus Amnesty International.

Het ministerie van Financiën heeft in een reactie laten weten dat demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen, van toeslagen, in gesprek gaat met Amnesty International over de bevindingen en aanbevelingen. Het ministerie benadrukt dat sinds de val van het kabinet veel is veranderd bij Toeslagen en Rijksbreed. ANP