Autoriteit geeft farmaceut Leadiant miljoenenboete vanwege machtsmisbruik

De toezichthouder benadrukt dat geneesmiddelenfabrikant die betaalbare innovatieve geneesmiddelen maken, een belangrijke maatschappelijke bijdrage leveren en dat ze daaraan mogen verdienen. Maar volgens de ACM heeft Leadiant na een beperkte investering en met weinig risico een "enorme prijsverhoging doorgevoerd voor een al lang bestaand geneesmiddel". En daarmee maakt "Leadiant misbruik van haar economische machtspositie", aldus de toezichthouder. "Er is hier helemaal geen sprake van innovatie. Wij beschouwen dit als een zeer ernstige overtreding. De prijsverhoging bezorgt Leadiant een zeer hoog rendement, maar levert patiënten heel weinig extra’s op en jaagt de maatschappij op kosten."

Het geneesmiddel CDCA wordt gegeven bij de behandeling van patiënten met een zeldzame erfelijke stofwisselingsziekte, genaamd cerebrotendineuze xanthomatose (CTX). In Nederland gaat het om een groep van ongeveer zestig patiënten, die het middel hun hele leven moeten gebruiken.

Het middel werd onder andere namen en tegen veel lagere prijzen al jaren gebruikt bij de behandeling van CTX-patiënten. In 2008 nam Leadiant een op CDCA gebaseerd middel over van een andere fabrikant. De maximale prijs in Nederland was in die tijd 46 euro per verpakking van 100 capsules. Eind 2009 veranderde Leadiant de naam van het middel naar Xenbilox en werd de verkoopprijs verhoogd tot 885 euro.

In 2014 kreeg Leadiant het voor elkaar om de verkoopprijs opnieuw te verhogen naar 3103 euro. Drie jaar later verviervoudigde de prijs nog eens tot 14.000 euro. Hierdoor kostte het middel ongeveer 153.000 euro per patiënt per jaar. De buitensporige hoge prijs leidde tot grote maatschappelijke verontwaardiging.

Leadiant laat in een reactie weten het besluit van de ACM "zorgvuldig te zullen bestuderen en aanvechten." Ook zegt de farmaceut het "fundamenteel oneens" te zijn met "de aantijgingen". Antonio Gama da Silva, directeur bij Leadiant: "We zijn ervan overtuigd dat we altijd correct en in overeenstemming met alle geldende regelgeving hebben gehandeld." Eerder betwistte het bedrijf dat de prijsstijging excessief was. De farmaceut stelde dat het huidige CDCA een nieuw medicijn is. ANP