'Banken zijn laks met mensenrechten'

Nederlandse financiële instellingen doen te weinig om te voorkomen dat de olieconcerns en mijnbouwbedrijven waar ze in investeren, mensenrechten schenden. Dat stelt Amnesty International op basis van een maandag gepresenteerd onderzoek.

Amnesty liet in het kader van de Eerlijke Bankwijzer uitzoeken hoe Nederlandse banken en verzekeraars omgaan met investeringen in olieconcern Shell en de mijnbouwers Barrick Gold en Vedanta Resources. Die bedrijven schenden volgens de onderzoekers mensenrechten in respectievelijk Nigeria, Papoea-Nieuw-Guinea en India, onder meer door milieuvervuiling en onteigeningen.

ABN Amro komt het slechtst uit het onderzoek naar voren. De bank belegt in de drie genoemde bedrijven, maar spreekt ze niet aan op de negatieve effecten van hun operaties op mensenrechten. Aegon, ING, Rabobank en Van Lanschot Bankiers scoren slecht tot matig. Zij spreken de bedrijven naar eigen zeggen wel aan op de misstanden, maar hebben niet vastgelegd dat ze hun investeringen stoppen als de bedrijven hun leven niet beteren. Drie van de negen onderzochte banken, Triodos, ASN en Friesland Bank, beleggen vanwege de schendingen van de mensenrechten niet in de drie bedrijven. SNS Bank belegt om dezelfde reden niet in Vedanta en Barrick, maar investeert wel in Shell.

,,Het is teleurstellend dat de meeste banken Shell, Vedanta en Barrick Gold niet tot meer respect voor mensenrechten weten aan te zetten,'' stelde de directeur van Amnesty Nederland, Eduard Nazarski. ,,Deze bedrijven zijn structureel en langdurig betrokken bij mensenrechtenschendingen. Banken moeten een veel krachtiger signaal uitzenden om ze te bewegen tot een betere praktijkvoering.'' ABN Amro liet in een reactie weten slechts een klein, indirect belang te hebben in de drie bedrijven. De bank vindt het daarom ,,niet opportuun'' om ze extra aan te spreken op haar maatschappelijke verantwoordelijkheid. De bank heeft via dochterondernemingen die beleggingsfondsen aanbieden, een belang van 0,19 procent in Barrick Gold en 0,04 procent in Vedanta. Het belang in Shell is kleiner dan 0,01 procent. ANP