CPB: Versoepel aflossingseis hypotheek voor spaarruimte

Veel Nederlandse huishoudens hebben bij een financiële tegenvaller niets aan hun vermogen. Het vermogen zit bij veel Nederlanders namelijk grotendeels vast in een huis of in een pensioenfonds. Dat stelt het Centraal Planbureau (CPB). Het CPB oppert om de aflossingseis voor hypotheken te versoepelen, zodat meer mensen kunnen sparen. Verder zou een flexibeler pensioenstelsel kunnen helpen.

Volgens het CPB bouwen huishoudens vermogen op en gaan ze schulden aan om hun consumptie gelijkmatig over het leven uit te smeren. Jonge mensen nemen vaak een hypotheek, omdat ze zelf nog niet genoeg geld hebben om een huis te kopen. Op latere leeftijd hebben ze juist vaak meer verdienen dan ze uitgeven, waardoor ze geld apart kunnen zetten voor later. Door te sparen stellen ze consumptie juist uit.

Volgens het planbureau is er een optimale vermogensopbouw voor huishoudens die zo'n spreiding ook mogelijk maakt. Hierbij sparen huishoudens niet alleen voor hun oude dag, maar bouwen ze ook voldoende geld op om onvoorziene tegenvallers te kunnen opvangen. Echter, er schort nogal eens wat aan zo'n buffer. Het Nibud, hét kenniscentrum voor de huishoudportemonnee, adviseert een buffer van tussen de 3500 en 6000 euro aan spaargeld. Daarentegen heeft bijna een kwart van de Nederlandse huishoudens minder dan 2500 euro aan spaargeld.

Vermogensopbouw wordt sterk beïnvloed door overheidsbeleid, stelt het CPB. Dit heeft te maken met de verplichte pensioenopbouw, hypotheekrenteaftrek en de bijbehorende aflossingseis. Daarom kijkt het planbureau naar die gebieden om het beleid aan te passen.

Door dit aan te passen zouden huishoudens met veel overwaarde in hun woning minder pensioen kunnen opbouwen of zouden jongeren een lagere pensioenpremie kunnen betalen dan ouderen. Het CPB wijst er wel op dat hieraan risico's kleven.

Verder zou de aflossingseis kunnen worden afgezwakt, zodat huizenkopers alleen verplicht zijn bijvoorbeeld de helft van de woning af te lossen. Dit geeft kopers meer ruimte om te consumeren en een buffer op te bouwen. De aflossingseis is echter juist na de kredietcrisis ingesteld om te voorkomen dat huizenkopers in problemen komen met een aflossingsvrije hypotheek als de woningwaarde zakt of de aandelenmarkt instort. ANP