Dieettrends: wat werkt wel en niet?

Het is je de laatste tijd wellicht niet ontgaan: ‘intermittent fasting’. Het is een rage die enkele jaren geleden uit Engeland kwam en is nu één van de populairste dieettrends. Intermittent fasting betekent onderbroken vasten. Het regime schrijft voor wanneer en hoelang je wel en niet eet. Er zijn verschillende vormen van intermittent fasting. Er is de 5/2-methode. Daarbij eet je twee dagen per week heel weinig en de andere vijf dagen normaal. Daarnaast is er de 16/8-methode. Bij die methode eet je acht uur per dag wel en de overige zestien uur niet.

Volgens hoogleraar Blaak is er geen consistent bewijs dat het veranderen van het tijdsbestek van voedselinname, zoals bij de 16/8-variant van ‘intermittent fasting’, verschil maakt voor de hoeveelheid gewicht die je verliest. Als intermittent fasting mensen helpt om beter een gezond gewicht te handhaven, is dat natuurlijk prima, mits de voedselkwaliteit goed blijft. Blaak benadrukt dat het belangrijk is dat een verandering in leefstijl op de lange termijn goed vol te houden is.

Wel denkt Blaak dat een dieet als ‘intermittent fasting’ mensen een houvast kan bieden, doordat men zichzelf regels oplegt over wanneer gegeten kan worden. Maar ook hier geldt: met datgeen wat je eet, kun je het verschil maken. Mensen moeten zich daarom niet blindstaren op het verliezen van zoveel mogelijk gewicht, maar eerder op de samenstelling van de voeding en hun niveau van lichamelijke activiteit.

Het Pioppi-dieet, net als ‘intermittent fasting’, is de laatste tijd uitgegroeid tot een populaire leefstijl. Waarom? De inwoners van het kleine Italiaanse dorpje Pioppi leven langer en dat wordt gekoppeld aan de eetwijze.

Net als bij andere dieetvormen, benadrukt hoogleraar Blaak dat mensen zich niet te veel moeten richten op voorbeelden en ideaalbeelden. Wat er in een dorpje in Italië werkt, hoeft volgens Blaak hier niet te werken. Er zijn allerlei factoren die hierbij meespelen, waaronder verschillen in genen en in de levensstijl. “Er zijn te veel verschillen om te zeggen dat wat ze in Pioppi doen, ook hier werkt. Nederland is nu een overwegend zittende samenleving”, aldus Blaak. Door zulke verschillen hoeft een Pioppi-dieet hier dus niet per se te werken. Blaak dringt er daarom op aan dat er in Nederland vooral behoefte is aan meer beweging.

Verder is het volgens Blaak maar de vraag hoe gezond het Pioppi-dieet echt is. “Ze nemen daar heel veel verzadigde vetten in en het is duidelijk dat een hoge inname van verzadigde vetten het risico op diabetes en hart- en vaatziekten verhoogt.”

“Van crash diëten kun je op de korte termijn best tien kilo afvallen, maar mensen zitten vaak binnen korte tijd ook weer op het oude gewicht”, aldus Blaak. Mensen beseffen volgens haar vaak niet dat ze - als ze een periode een strikt voedingspatroon hebben aangehouden - daarna een andere leefstijl dan daarvoor moeten aannemen om het gewichtsverlies ook te handhaven. Het gaat er immers niet alleen om hoeveel je eet, maar ook om wat je eet. Daarnaast kunnen er in je lichaam allerlei dingen veranderen, waardoor het na het afvallen een hongergevoel gaat opwekken. Het gevolg is dat je – vooral bij extreme gewichtsreductie – weer geneigd bent meer te gaan eten. Dan wordt het moeilijker een gezond gewicht te behouden en bereik je juist het omgekeerde effect van wat je in eerste instantie hoopte te bereiken: een gezonde leefstijl.

Natuurlijk is het leuk om te zien dat je op korte termijn tien kilo afvalt, maar volgens Blaak heeft het kwijtraken van vijf kilo in combinatie met een gezonde leefstijl ook al vele positieve effecten op je lichaam, zoals het verminderen van de kans op chronische ziekten. Het is daarom raadzaam je niet blind te staren op de cijfers, maar te streven naar een gezonde levensstijl en blij te zijn met langdurige gestage gewichtsreductie. Zo heeft een matige vermindering van het aantal dagelijkse calorieën op de lange termijn ook effect en is dat beter vol te houden. Daarnaast voorkomt een dergelijke methode het krijgen van een enorm hongergevoel.

Blaak adviseert mensen om hulp te zoeken bij experts, zoals diëtisten of voedingscoaches, wanneer je op je voeding en gezondheid gaat letten. Denk hierbij aan het GLI-programma dat Kassa ook in het Leefstijlprogramma bespreekt. Ieder lichaam heeft  een andere werking en onder andere de stofwisseling kan beïnvloeden wat iemand hoort binnen te krijgen. Daarom kan het uitzoeken van welke voedingsstoffen voor welk lichaam belangrijk zijn en hoeveel iemand ervan binnen dient te krijgen, helpen in het najagen van een gezondere leefstijl.

Hoe streef je dan een gezonde levensstijl en een gezond gewicht na? Volgens Blaak kan een verandering in leefstijl stap voor stap al een zeer goede zaak zijn en moeten we niet alleen blij zijn als de kilo’s eraf vliegen. Zo helpt het om meer op de etiketten op de supermarkt te letten, suikerhoudende dranken te laten staan, op te passen met verzadigde vetten*, voldoende vezels binnen te krijgen en vooral gewoon voldoende te bewegen in je vrije tijd. Het kan bijvoorbeeld handig zijn om een voedingscoach een keer mee te nemen als je boodschappen doet, zodat die je erop kan wijzen wat je beter wel en niet in je mandje kan leggen.

Kortom: wat wel én niet werkt om op een gezonder gewicht te komen verschilt per persoon, maar het is vooral wijsheid om te zoeken naar een gezond (gepersonaliseerd) voedingspatroon dat op de lange termijn vol te houden is.

Volg Kassa’s leefstijlprogramma online! Je kunt hier het dossier raadplegen waarin artikelen en video’s staan over leefstijl, voeding, beweging en meer. Je kunt je ook hier aanmelden voor onze Facebookgroep, waarin leden elkaar kunnen helpen en ondersteunen.