Financiën gemeenten onhoudbaar: 8 op 10 krijgen begroting niet rond

Dit jaar krijgen acht op de tien gemeenten de begroting niet rond, concludeert accountants- en adviesbureau BDO in een jaarlijk rapport. Volgens het onderzoek lopen de tekorten op en verschraalt daarnaast de uitvoering van het openbaar bestuur. Naar verwachting komen de gemeenten in 2021 in totaal 1,3 miljard euro tekort. Volgens BDO is de situatie 'onhoudbaar'.

BDO onderzocht de financiële gezondheid van alle 355 gemeenten. Hierbij werd gekeken naar de jaarrekeningen over 2019 en de begrotingen voor 2021. Steeds meer gemeenten staan in het rood en financiële buffers slinken, blijkt uit de analyse. Dit heeft mede te maken met de noodsteun die gemeenten aan zelfstandigen moesten verstrekken en het op peil houden van de zorg door de coronapandemie. Hoewel gemeenten wel gecompenseerd worden voor deze extra kosten, is dat niet altijd voldoende.

Ook lopen gemeenten inkomsten mis door corona. Bij elkaar opgeteld zou er 1 tot 1,5 miljard euro extra naar gemeenten moeten vloeien, meent BDO. Het gezamenlijke verlies van gemeenten steeg namelijk met ruim 600 miljoen euro naar 747 miljoen euro in 2019. Hoewel de oplopende tekorten bij de meeste gemeenten nog met de eigen buffers gedicht kunnen worden, is de financiële rek er volgens BDO wel uit. In de provincies Noord-Holland en Groningen was de situatie het slechtst met tekorten van ruim 100 euro per inwoner. Gemeenten in de provincie Flevoland doen het daarentegen het beste.

Er wordt door de coronacrisis meer van gemeenten gevraagd, onder andere op het gebied van handhaving. En dat terwijl bepaalde inkomsten afnemen. Om deze reden is er al eerder vanuit Den Haag geld beschikbaar gesteld en ook werd een bepaalde kortingsregeling tijdelijk geschrapt. Maar volgens BDO is dit niet voldoende. Het stelt daarom dat gemeenten noodgedwongen moeten bezuinigen op lokale voorzieningen en dat gemeentelijke belastingen fors zullen toenemen. Gemeenten staan volgens de organisatie onder andere voor lastige financiële uitdagingen en onzekerheden, zoals de toenemende digitalisering, energietransitie, krapte op de woningmarkt en de verdere impact van de coronacrisis. ANP